Efrossini MANDÀ – LASARU/ TRADUZIONE CRESCENZIO SANGIGLIO/ Fermenti, N.244
Chi ha esperienza
Chi ha esperienza della vita?
Osserva attentamente il suo corpo.
Guarda se ci siano ustioni.
Le vene sanguinano?
Ferite cicatrizzate hanno forse lasciato dei segni
decolorazioni cutanee
tracce e macchie, sfregi, forse invalidità
dei metalli nella morbida npancia
grumi di sangue nel suo petto.
Chi ha esperienza della vita?
Solo il defunto.
L’ultima esplosione lo riscalda.
Cauterizza le ferite.
Sì: non sanguina.
`
*
Ποιος έχει πείρα της ζωής;
Κοίταξε καλά το σώμα του.
Παρατήρησε αν έχει εγκαύματα.
Αιμορραγούν οι φλέβες;
Πληγές επουλωμένες άφησαν ίσως σημάδια
αποχρωματισμούς δερματικούς
στίγματα και κηλίδες, χαρακιές, ίσως αναπηρίες
μέταλλα μέσα στη μαλακή κοιλιά
σβώλους αιμάτινους στα στήθη του.
Ποιος έχει πείρα της ζωής;
Μονάχα ο νεκρός.
Η τελευταία έκρηξη τον θερμαίνει.
Καυτηριάζει τις πληγές.
Ναι• δεν αιμορραγεί.
`
*
Devi stare molto attento
Devi stare molto attento alle tue carezze
su quali segni di chiodi porrai le mani:
sempre più spesso e facilmente sfiori
il tuo tatto però non conversa.
Parla tra i fili mentre stai segando
legamenti e complessi mortiferi.
Non ha nulla a che vedere con la dolce o metallica voce
la balbuzie o le articolazioni elastiche.
Attento acchè il significato corrisponda
alla lunghezza del vuoto che cerchi di colmare
e possa neutralizzare meccanismi indesiderabili
che conducono gli uomini all’escandescenza.
Pian piano imbastisci le tue parole e ròtale
facendole trovar la giusta posizione e corrispondenza,
`
*
Θα πρέπει να προσέξεις πολύ τα χάδια σου
τα χέρια επί τον τύπον ποίων ήλων θα ακουμπήσεις•
όλο ευκολότερα και πιο συχνά αγγίζεις
η αφή σου όμως δε συνομιλεί.
Μίλησε μες στα σύρματα την ώρα που πριονίζεις
προσδέσεις και συστήματα θανατηφόρα.
Δεν έχει να κάνει με τη γλυκιά ή τη μεταλλική φωνή
το τραύλισμα ή τις ελαστικές αρθρώσεις.
Το νόημα πρόσεξε να αντιστοιχεί
στο μήκος του χάσματος που επιχειρείς να γεφυρώσεις
και να μπορεί να εξουδετερώνει μηχανισμούς ανεπιθύμητους
που τους ανθρώπους φέρνουν σε παραφορά.
Τρύπωσε τις λέξεις σου σιγά και στριφογύρισέ τες
να βρουν τη θέση τους, την ανταπόκρισή τους.
`
*
Chi ci rimette
Chi ci rimette un piede
chi la mano tra le bende
conta qualche dito in meno
più spesso però lascia il suo
sangue vermiglio nella rude aia,
bottino della vita e della morte
adesso mi sembrano la stessa cosa.
Ossia ciò che gli uomini chiamano
frustrazioni, perdite, successi, profitti,
e felicità che non hanno resistito,
tutto monete bifronti.
Gli sminatori lasciano
le loro ossa nude
spalmate di carni dissolte
sparse sotto il sole
dentro le pelli sbrindellate
come vestiti lacerati.
La successiva squadra operativa,
secondo e terzo turno di officina,
insieme con gli esplosivi raccoglierà
anche le medaglie della morte
carni e ossa ugualmente lucide
nella luce e nelle tenebre.
`
*
Άλλος αφήνει ένα κομμένο πόδι,
άλλος το χέρι του μες στον επίδεσμο
μετράει κανένα δάχτυλο λιγότερο
μα πιο συχνά αφήνει κόκκινο
το αίμα του μες στο τραχύ αλωνάκι,
λάφυρα της ζωής ή του θανάτου
μου φαίνονται τώρα το ίδιο.
Αυτά δηλαδή που οι άνθρωποι τα λένε
ματαιώσεις, απώλειες, επιτυχίες, κέρδη,
και ευτυχίες που δεν άντεξαν,
όλα τους διπλοπρόσωπα νομίσματα.
Οι ναρκοσυλλέκτες αφήνουν
τα γυμνά τους κόκαλα
αλειμμένα με λιωμένες σάρκες
απλωμένα στον ήλιο
μέσα σε κουρελιασμένα δέρματα
σαν ξεσκισμένα φορέματα.
Η επόμενη ομάδα επιχείρησης,
δεύτερη και τρίτη βάρδια εργοστασίου,
θα μαζέψει μαζί με τα εκρηκτικά
και τα μετάλλια του θανάτου
σάρκες και οστά που γυαλίζουν το ίδιο
και στο φως και στο σκοτάδι.
`
*
Lascia finalmente
Lascia finalmente per terra gli attrezzi
nel mezzo della pianura con il cielo disteso
come le sue illusioni.
Ha innaffiato le spine insistendo sulle rose,
molte volte ha calcolato le corrispondenze
- quante spite per una rosa -
l’aspettativa degli assenti nelle grandi
pupille dei suoi occhi,
ha spaventato gli uccelli.
È partita insieme a loro.
Non ha nulla da salvare nella solitudine.
Allo stesso modo che nulla di tuo
puoi piantare in un cuore straniero:
solo far crescere i suoi alberi.
`
*
Επιτέλους αφήνει κάτω τα σύνεργα
καταμεσής στην πεδιάδα με τον ουρανό απλωμένο
σαν τις αυταπάτες της.
Πότισε τα αγκάθια επιμένοντας στα τριαντάφυλλα,
υπολόγισε πολλές φορές τις αντιστοιχίσεις
–για πόσα αγκάθια ένα τριαντάφυλλο–
η προσμονή των απόντων μες τις μεγάλες κόρες
των ματιών της,
τρόμαξε τα πουλιά.
Έφυγε μαζί τους.
Δεν έχει τίποτα να σώσει μέσα στην ερημιά.
Με τον ίδιο τρόπο όπως δεν μπορείς
τίποτα δικό σου να φυτέψεις σε ξένη καρδιά•
μονάχα να μεγαλώσεις τα δικά της δέντρα.
`
*
Sta la sua giovinezza
Sta adesso la sua giovinezza
rammarico muto in silenziosi lutti.
Serena fanciulla. Porti strani fiori sul capo:
una adorna rivolta del cuore
nella mia grigia logica.
(Cos’ altro sarebbero gli uccelli e i fiori
come li stai portando sui capelli
se non una abbellita rivolta del cuore?)
`
*
Τώρα τα νιάτα της κάθονται
παράπονο βουβό σε πένθη σιωπηλά.
Ήσυχη κόρη. Περίεργα άνθη στην κεφαλή φοράς•
μια πλουμιστή εξέγερση καρδιάς
στην γκρίζα λογική μου.
(Τι άλλο να είναι τα πουλιά και τα λουλούδια
έτσι που τα φοράς μες στα μαλλιά
αν δεν είναι μια πλουμιστή επανάσταση καρδιάς;)
`
*
Venne finalmente
Venne finalmente una notte sul campo minato
San Fokàs il Giardiniere
ed io lì lo trovai arrivando di buon mattino
per gettarmi nella battaglia
col canto dei galli
sul prefissato punto geografico sistemandomi
col mio destino
ma lui venne – già aveva sarchiato e piantato –
e prima ancora ch’io parlassi, chiedessi spiegazioni
prendi le parole e vattene, mi disse,
per salvarti
prendi anche una coppa di belle frutta
e va’ con la mia benedizione.
Pianta i loro noccioli
e con le tue parole accarèzzali
va’ e buona fortuna, ragazzo mio
tu e i tuoi.
- Amen!
`
*
Ήρθε τέλος μια νύχτα μες στο ναρκοπέδιο
ο Άγιος Φωκάς ο Κηπουρός
κι εγώ τον βρήκα εκεί φτάνοντας πολύ πρωί
για να ριχτώ στη μάχη
με το λάλημα των πετεινών
έλαβα θέση στην ορισμένη γεωγραφική μοίρα
στη μοίρα μου
αλλά ήρθε εκείνος, είχε κιόλας σκαλίσει και φυτέψει,
και πριν ρωτήσω, πριν ζητήσω εξηγήσεις
μου είπε, πάρε τις λέξεις σου και φύγε,
να γλιτώσεις
πάρε και μια κούπα ωραίους καρπούς
και άντε στην ευχή μου.
Φύτευε τα κουκούτσια τους
και με τις λέξεις σου χάδευέ τα
άντε να δεις καλό, παιδάκι μου
κι εσύ και οι δικοί σου.
– Αμήν!
`
*
La febbre sul fiume
La febbre sul fiume
e nei furori fluviali delle epoche
sbocca nella tenebra.
Dovunque tu nuoti compresse effervescenti,
calmanti del dolore, elisir, fertilizzanti e veleni.
Avanza il tracciatore col suo bastone metallico.
Lascia lontano dal lavoro il cane ben legato.
Sui campi minati è pericoloso l’amico.
Si cura di te. Vuole la tua ricompensa.
`
*
Ο πυρετός στον ποταμό
και στις παραποτάμιες παραφορές των εποχών
εκβάλλει στο σκοτάδι.
Όπου κι αν κολυμπήσεις, αναβράζοντα δισκία,
παυσίλυπα, ελιξίρια, ευφορικά σκευάσματα και δηλητήρια.
Με τη μεταλλική του ράβδο προχωρεί ο ιχνηλάτης.
Αφήνει έξω απ’ τη δουλειά καλά δεμένο το σκυλί.
Στα ναρκοπέδια είναι επικίνδυνος ο φίλος.
Σε γνοιάζεται. Θέλει την ανταπόκρισή σου.
`
*
Solitario esplora
Solitario esplora sostanze chimiche.
È sua la febbre o del fiume straniero?
Conosce tutti gli elementi, ma ad ogni buon fine
prende le sue precauzioni.
Li separa uno ad uno li rubrica non dovessero
raggrumarsi e produrre un agglomerato
non dovessero dar nome ad un volto foto ignude
rimangano
la temperatura dell’acqua le correnti e il suo brivido
il volo di un uccello, il tuffo di un’anitra calcola
la luce di uno spicchio di luna
una bolla di simili intendimenti
aspira in essa il presente. Solitario.
Espira.
`
*
Ιχνηλατεί μόνος ουσίες χημικές.
Είναι δικός του ο πυρετός ή του ξένου ποταμού;
Γνωρίζει όλα τα στοιχεία μα καλού κακού
παίρνει τις προφυλάξεις του.
Ένα ένα ξέχωρα τα καταχωρεί μη δέσουν και καρπίσουν
ένα σώμα
μην ονομάσουν ένα πρόσωπο γυμνές πληροφορίες να μένουν
τη θερμοκρασία του νερού τα ρεύματα και την ανατριχίλα του
το πέταγμα ενός πουλιού, το βύθισμα μιας πάπιας,
τα υπολογίζει
το φως μιας φέτας φεγγαριού
μια φυσαλίδα τέτοιων αντιλήψεων,
μέσα της εισπνέει το παρόν. Μόνος.
Εκπνέει.