από την ποιητική συλλογή «Εγώ και η Λουκία»
Το αυτό επιθυμώ και δι’ υμάς
Είχα μια θλίψη που με κρατούσε μακριά από την πόρτα
έχασαν τη σειρά άφιξης οι στοιβαγμένες επιστολές
- «εγώ είμαι καλά, το αυτό επιθυμώ και δι’ υμάς» -
σαν ρούχο στενό, εγώ ξεντύθηκα την αγάπη,
σαν πένθος που η προθεσμία του έχει λήξει, μες στην καρδιά
υπήρχε ένα ψεγάδι στην προφορά και το βαθύ μπλε της Προύσας
τώρα αλείφω τα πάντα με αμάραντο μαλάζοντας
τα πλευρά μου και ζηλεύω τους σκύλους, τα χρόνια τους
τα κακομετρημένα.
***
Στη φωτογραφία που γελώ
Η αδελφή μου κι εγώ έχουμε τα πόδια ίδια
και στο ίδιο σημείο τρύπια την καρδιά
μας μπερδεύουν συχνά δεν βλέπουν
ότι αυτή είναι καλή, εγώ ξέρω ψέματα να λέω
όπως σ’ εκείνη τη φωτογραφία που γελώ
και όλοι δίπλα μου έχουν πεθάνει.
***
Το καλό φιλί
Πέρα από το νήμα της αμαρτίας
μου δίνεις ένα καλό φιλί και λες
- δεν είναι το τελευταίο κατά χρονική σειρά
θυμάσαι κείνο που θα σου δώσω αύριο; -
Θυμάμαι.
Θα έχω τα μαλλιά στην πένα –για την περίσταση–
και θα βαδίζω προς τα πίσω με το ένα μόνο πόδι
Άσε με τώρα να κοιμηθώ έχω αργήσει
με την καρδιά.
***
Κόκκινο αίμα
Είμαι ικανή για πόνο αναδρομικό,
μες στο χρόνο άγρυπνη περνώ τις ώρες
κόβοντας τα ρούχα - και τις φλέβες –
δίχως καυτηριασμό, έκπληκτη
από το κόκκινο αίμα
(να ήταν μαύρο θα ’ταν πιο κομψό
και με ευγενείς προθέσεις)
το πάθος είναι που με νοιάζει
γι’ αυτό μιλούσα χθες, αποκοιμισμένη στο ντιβάνι,
μεγάλωναν τα νύχια κι εσύ
αγάπη μου έφτασες αργά.
***
Οι γάτες του Γενάρη
Στους ώμους κατακάθεται ο μόχθος του Γενάρη,
τα κουφάρια των γάτων δεν θα ’χουνε κηδείες
- θα ξεθωριάσουν - κι ο τελευταίος περαστικός
ούτε που θα καταλάβει ότι τα ποδοπάτησε.
Έκοψαν το δάσος, εκείνο πριν από τη θάλασσα
Άννα, θα πρέπει να αλλάξουμε τα ποιήματα
και θέση στις καρέκλες. Αλλά ξέρεις, λίγο με νοιάζει,
έχω ένα γιο που ξέρει και κλαίει από χαρά.
***
Χωρίς ημερομηνία
Στις εσοχές των ντουλαπιών καταχωνιάζουμε
δεκάδες ακατάλυτες συνήθειες
προσμένοντας πεισματικά να ξανάρθει ο καιρός τους
παρότι ξέρουμε τη σοφία των παροιμιών
και τη σπορά διασταυρωμένη με τα φεγγάρια
έχουμε μάθει να κάνουμε έρωτα ψιθυριστά
και στο δρόμο κλέβουμε μόνο μερικά φιλιά.
Γράφουμε για τη θλίψη στις στροφές
λίγων κακοφτιαγμένων ποιημάτων, χωρίς ημερομηνία.
Ας κάνουμε ειρήνη τώρα
ένα σημάδι στα πλευρά – λευκό –
πως δεν είμαστε ευτυχισμένοι, μπορούμε να το πούμε μετά.
***
Η οτομοτρίς για τη Φεράρα
Είναι κείνο το σημείο που η γη κι ο ουρανός
χωρίζονται άξαφνα από την ομίχλη
είναι εκεί που απλώνεται η πατρίδα μου
στο σιγηλό λευκό της καταχνιάς.
Το ποτάμι κι ο κύριος δρόμος
προχωρούν μαζί ως τη γέφυρα
ύστερα το αμίλητο ποτάμι ξεμακραίνει
συνεχίζει μονάχο στους κάμπους
στα πηγάδια καθρεφτίζονται οι αγρότες
είναι κι ο Έρασμος που μαζεύει παλιατζούρες
δεν μένει ο σταθμός χωρίς ωράριο
ασθμαίνει η οτομοτρίς για τη Φεράρα.
Κι έπειτα υπάρχει ένα σπίτι στην οδό Χλόης
εκεί κάτω από τo φράγμα του ποταμού
που σωπαίνει το κοριτσίστικο γέλιο μου.
TESTI IN ITALIANO
Come spero di te
Ho avuto un dolore che mi teneva lontano dalla porta
le lettere ammucchiate hanno perso l’ordine di arrivo
- “io sto bene, come spero di te” –
io ho smesso l’amore, come un vestito stretto,
come un lutto dai termini scaduti, nel cuore
c’era un difetto di pronuncia e troppo blu di Prussia
ora vernicio tutto d’amaranto massaggiandomi
il costato e invidio i cani, il loro tempo
malcontato.
***
Nella foto dove rido
Io e mia sorella abbiamo i piedi uguali
e il cuore bucato nello stesso punto
ci confondono spesso non si vede
che lei è buona, so mentire
come in quella foto dove rido
e accanto sono tutti morti.
***
Il bacio buono
Oltre il filo del peccato
mi porgi un bacio buono e dici
- non è l’ultimo in ordine di tempo
ricordi quello che ti darò domani? -
Ricordo.
Avrò i capelli in ordine –per l’occasione–
e camminerò all’indietro con una gamba sola
Ora lasciami dormire sono in ritardo
col cuore.
***
Rosso sangue
Sono capace di dolore retroattivo,
dentro il tempo insonne passo le ore
tagliandomi i vestiti – e le vene –
senza cauterizzare, sorpresa
dal rosso sangue
(fosse nero avrebbe più eleganza
e dignità d’intenti )
è la passione che mi frega
ne parlavo ieri, dormendo sul divano,
crescevano le unghie e tu
sei arrivato tardi amore mio.
***
I gatti di gennaio
Si appoggia sulle spalle la stanchezza di gennaio,
le carcasse dei gatti non avranno esequie
- scoloriranno – e l’ultimo a passare
non se ne accorgerà di averle calpestate.
Hanno tagliato il bosco, quello prima del mare
Anna, dovremo cambiare le poesie
e posizione delle sedie. Ma sai, importa poco,
ho un figlio che sa piangere di gioia.
***
Senza una data
Conserviamo nelle curve degli armadi
decine di abiti irrisolti
aspettando ostinati che ci ritorni il tempo
eppure sappiamo la saggezza dei proverbi
e la semina incrociata con le lune
abbiamo imparato a far l’amore sottovoce
e per la strada rubiamo solo qualche bacio.
Scriviamo del dolore nelle pieghe
di poche poesie venute male, senza una data.
Facciamoci la pace adesso
un segno sul costato – bianco –
che non siamo felici possiamo dirlo dopo.
***
La littorina per Ferrara
È quello il punto in cui la terra e il cielo
sono divisi ad un tratto dalla bruma
è lì che sta sdraiato il mio paese
nel bianco silenzioso della nebbia.
Il fiume e lo stradone principale
avanzano vicini fino al ponte
poi il fiume taciturno s’allontana
prosegue solitario per i campi
si specchiano nei pozzi i contadini
c’è Erasmo che raccoglie cianfrusaglie
non manca la stazione senza orario
sbuffa la littorina per Ferrara.
Poi c’è una casa in Via dell’ Erbe
lì sotto l’argine del fiume
dove tace il mio ridere bambina.
****************************************
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Η ιταλίδα ποιήτρια Λουτσία Μαριλένα Ινγκρανάτα ζει απομονωμένη σε ένα μικρό χωριουδάκι κοντά στο Τορίνο και μέχρι σήμερα ήταν άγνωστη στο ευρύ κοινό. Μολονότι ποιήματά της έχουν κατά καιρούς δημοσιευτεί σε ηλεκτρονικά περιοδικά ποίησης, προχώρησε στην έντυπη έκδοσή τους μόλις το 2014. Όπως σχολιάζει ο ποιητής και κριτικός λογοτεχνίας Νίνο Ιακοβέλα, «υπάρχουν δρόμοι γραφής που γεννιούνται και προχωρούν στην απόλυτη σιωπή, πριν να έρθουν στο φως. Και είναι αυθεντικές μεταγραφές ζωής, χαραγματιές πάνω στο λευκό μάρμαρο της σελίδας που πρώτα επιδιώκουν τη λέξη που ανιστορεί, αλλά στη συνέχεια, στην αποτίμηση μιας ταπεινής και υποδειγματικής έρευνας, γίνεται κάτι που προσλαμβάνει γλυπτική μορφή: η ομορφιά απεικονίζεται με μια επικλητική γλώσσα που γίνεται ένα μοναδικό και αγαλματένιο σώμα: η ποίηση.
Είναι η περίπτωση της Μαρίας Λουκίας Ινγκρανάτα που, από το καταστάλαγμα των μικρών και μεγάλων αμυχών της ζωής της, έφτιαξε το υλικό της γραφής της, την ουσία ενός βιβλίου σπάνιας ομορφιάς στην παρθενική του εμφάνιση. […] Ένα βιβλίο με τον τίτλο «Εγώ και η Λουκία», που υπαινίσσεται το κλασικό θέμα του διττού: τη ζωή και τη γραφή, το απροκάλυπτο εγώ κι εκείνο το κρυφό. Λουκία και Μαριλένα: τα δύο ονόματα της Ινγκρανάτα.» *
Η Ινγκρανάτα γεννημένη το 1955 στο Μιλιαρίνο (επαρχία της Φεράρα) έχει δυο γιούς κι εργάζεται στο Τορίνο ως διοικητική υπάλληλος. Το πάθος της ήταν πάντα ο αθλητισμός, έκανε άλμα εις ύψος και άλμα εις μήκος σε αγωνιστικό επίπεδο, έπαιζε βόλεϊ αλλά εγκατέλειψε τα πάντα λόγω της μητρότητας. Συμμετέχει σε μια ερασιτεχνική θεατρική ομάδα εθελοντών, η οποία έχει ως στόχο την προετοιμασία παραστάσεων σε οίκους ευγηρίας. Δεν της αρέσει να μιλά για τον εαυτό της, προτιμά να είναι οι στίχοι εκείνοι που περιγράφουν τη ζωή της, καθώς για εκείνη η ποίηση είναι «μια κατάσταση ψυχής, μια ανταλλαγή συγκινήσεων μεταξύ εκείνου που γράφει κι εκείνου που διαβάζει. Όταν διαβάζω ένα ποίημα φαντάζομαι πάντα πως ο συγγραφέας θέλει να μου αποκαλύψει την αγωνία του, τη θλίψη του ή τη δυστυχία, τον ερωτισμό του, την τρυφερότητά του ή την εγκατάλειψή του, την αναζήτηση του εαυτού του και τις αποτυχίες του, για να μου ζητήσει να τα συμμεριστώ, να με καταστήσει κοινωνό. Εδώ και λίγα χρόνια προσέγγισα τούτη την τέχνη, αλλά έμαθα να την αγαπώ πολύ γιατί με δίδαξε να κοιτάζω μέσα μου.»
***
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
∗ Απόσπασμα από το κριτικό άρθρο του Nino Iacovella, “Lucia Marilena Ingranata: La quotidiana somministrazione di un dolore” (Η καθημερινή διαχείριση μιας θλίψης), στο ηλεκτρονικό περιοδικό ποίησης “Perigeion”: https: // perigeion.wordpress.com
∗ ∗ Από την ποιητική συλλογή: Lucia Marilena Ingranata, «Io e Lucia», εκδόσεις Noubs, Chieti