Image may be NSFW.
Clik here to view.
`
***
Δημήτρης Μητροόπουλος: “Γκρι” (από το δίσκο “14 Invenzioni” σε ποιήματα Κ.Π.Καβάφη): ΑΚΟΥΣΤΕ ΕΔΩ
****
`
Συνέντευξη στον Σπύρο Αραβανή
`
Σήμερα Σάββατο, 14/12, στα ιστορικά Ράλλεια Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία Πειραιά διοργανώνεται Ημερίδα αφιερωμένη στο «πρόσωπο και προσωπείο» του Κ.Π. Καβάφη. Εμπνευστής της ο Διευθυντής του Σχολείου, κ. Βασίλης Πανόπουλος, (εκπαιδευτικός, συνθέτης και υποψήφιος διδάκτωρ Πανεπιστημιου Αθηνών) ο οποίος μάς μίλησε για την παρουσία του ποιητή, εκτός των άλλων, και στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση.
`
Σ.Α.: Ο τίτλος της Ημερίδας είναι: «Κ.Π.Καβάφης: πρόσωπο και προσωπείο». Σε έναν ποιητή πού τελειώνει το πρόσωπο και πού αρχίζει το προσωπείο; Πόσο εύκολος ειναι αυτός ο διαχωρισμός όταν μάλιστα πρέπει να λειτουργήσει μέσα σε εκπαιδευτικά πλαίσια;
Β.Π.: «Ο τίτλος της ημερίδας βρίσκεται προς την κατεύθυνση να μελετηθεί ή να καταδειχτεί αν το πρόσωπο ή το ιστορικό γεγονός στο οποίο αναφέρεται ο Καβάφης, μείζον ή έλασσον δεν έχει και τόση σημασία, αποτελεί το όχημα να αναπτυχθεί η κειμενική του φωνή. Είναι σκόπιμο να δούμε αν πρόσωπο και προσωπείο αποτελούν ταυτολογία ή διαφορετικά πράγματα που εντέλει συνθέτουν το αδιάσπαστο όλον της ποίησής του. Θυμίζει λίγο τη συζήτηση περί μορφής και περιεχομένου. Κι όλα αυτά είναι δύσκολο να αναδειχτούν σε μια σχολική τάξη. Απαιτείται μεγάλο απόθεμα γνώσης από τον εκπαιδευτικό και φυσικά ένας χώρος γόνιμης αναμονής εκ μέρους των μαθητών γιατί όπως γράφει κι ο Ρίτσος πρόκειται για «ωραία και ανυποψίαστα παιδιά».»
`
Σ.Α.: Ο τίτλος της εισήγησής σας είναι: «Κ Π. Καβάφης: Από την οδό Λέψιους 10, σε «Σπίτι με κήπον» εξοχικό. (Ο Καβάφης στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση).» Ποια είναι και πώς γίνεται η πρόσληψη του έργου του ποιητή από έναν σημερινό μαθητή Δημοτικού;
Β.Π.: «Στην εισήγησή μου θέλω να αξιοποιήσω ένα περίεργο στ αλήθεια ποίημα από τα «Κρυμμένα», το Σπίτι με Κήπον, για να μελετηθεί η αλλήθωρη ματιά του Καβάφη του 1917 προς τον πρώιμο ρομαντισμό του. Ο τίτλος βρίσκεται στα όρια ή μάλλον καλύτερα εντός της καβαφικής ειρωνείας που πολύ εύστοχα, νομίζω, ο Βαγενάς την εννοεί ως κλειδί της ποιητικής του Καβάφη. Θα μου πείτε δεν είναι μόνο η ειρωνεία, είναι ο τόνος και ο τρόπος. Συμφωνώ. Για τον Καβάφη στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση τονίζω εμφατικά ότι οι μαθητές σε αυτή την ηλικία δεν διαθέτουν τέτοιο επίπεδο πρόσληψης για να κατανοήσουν τον ποιητή. Για αυτό και ανθολογούνται, ευτυχώς τρία ποιήματα (Σπίτι με Κήπον, Δέησις και Τα άλογα του Αχιλλέως). Καλύτερα που δε χαραμίζεται ο ποιητής. Συνήθως οι ανθολόγοι έχουν το άγχος της ευρείας εκπροσώπησης και «θυσιάζουν» πρόσωπα και καλλιτεχνικά έργα. Απαιτείται μέτρο και τάξη».
`
Σ.Α.: Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, σε πρόσφατο συνέδριο του Τμήματος Φιλολογίας του Καποδιστριακού Πανεπιστημίο, με τίτλο «Η νεοελληνική λογοτεχνία στην κοινωνία και την εκπαίδευση σήμερα» δήλωσε: «Οντως, η απόλαυση της λογοτεχνίας χάνεται στα σχολεία. Είναι ελάχιστες οι ευτυχισμένες στιγμές της στις τάξεις, κι αυτό επειδή δεν τη διαβάζουν οι ίδιοι οι καθηγητές». Ποια είναι η δική σας άποψη με βάση την πολύχρονη εμπειρία σας;
Β.Π.: «Είπα και πριν ότι χρειάζεται μεγάλη σκευή εκ μέρους του εκπαιδευτικού για να μελετηθεί η λογοτεχνία στην εκπαίδευση. Αυτή η σχολειοποίηση της γνώσης αντανακλάται ευθέως και στο μάθημα της λογοτεχνίας και αυτό έχει σαν συνέπεια την αποστροφή των μαθητών. Ακόμα κι αυτό που λέγεται «η μάθηση να γίνεται παιχνίδι» με βάζει σε σκέψεις. Δεν είναι όλα παιχνίδι ούτε και γίνονται. Αν καταφέρει ο εκπαιδευτικός να εμφυσήσει την τέρψη της ανάγνωσης σίγουρα θα ανοίξουν άλλοι δρόμοι στους μαθητές. Γιατί δε θα μένουν στα επιφαινόμενα του παιχνιδιού που πολλές φορές ισούται με το «χάριν παιδιάς»».
`
Σ.Α.: Στα Νέα Πιλοτικά Προγράμματα του Δημοτικου (2011) διαβάζουμε οτι στόχος του μαθήματος της Λογοτεχνίας είναι: «η ανασύσταση της σχολικής τάξης ως μιας κοινότητας αναγνωστών, η οποία θα διέπεται από τις αξίες της δημοκρατίας, της ισότητας, του σεβασμού της διαφοράς, του πλουραλισμού, του διαλόγου, της κριτικής εγρήγορσης και αυτογνωσίας, της διαπολιτισμικής συνείδησης». Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια, «ο ομοφυλόφιλος Καβάφης» ποια θέση έχει μέσα στη διδασκαλία των ποιημάτων του σε μαθητές Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης; Να υπενθυμίσω, εδώ, και την πρόσφατη εκδήλωση του Γαλλικού Ιντιστούτου Αθηνών που αναζωπύρωσε το θέμα.
Β.Π.: «Πολύ ορθά τα Προγράμματα Σπουδών περιλαμβάνουν όλα αυτά γιατί το ζητούμενο είναι η συνύπαρξη και η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης. Ιδιαιτέρως σήμερα που ζούμε ζοφερές στιγμές αποκλεισμού του έτερου, του άλλου. Αυτό φυσικά έχει ως αποτέλεσμα να εγκαθίσταται ο φόβος. Και ο φόβος τελικά είναι μεγαλύτερος σε αυτόν που προκαλεί βία παρά στον υφιστάμενο. Όσον αφορά στο θέμα της ομοφυλοφιλίας του Καβάφη δεν είναι θέμα για να αναφερθούμε στο Δημοτικό Σχολείο. Οι μαθητές είναι παιδιά. Ο υπό ανάπτυξη σωματικά, ψυχικά και νοητικά μαθητής, που δεν έχει ανακαλύψει ακόμα τον εαυτό του, δεν μπορεί να επεξεργαστεί μια τέτοια πληροφορία. Μπορεί να λάβει αγωγή ζωής, πλούσια σε συναισθήματα και κυρίως σεβασμό για τον Άλλο.»
`
Σ.Α.: Στην Ημερίδα υπάρχει και Μουσικό αφιέρωμα στην ποίηση του Καβάφη από τη μαθητική χορωδία των Ραλλείων Π.Π.Σ. Έχοντας ο ίδιος προσωπική εμπειρία από μια τέτοια χορωδία, στον ίδιο χώρο, πριν από 25 χρόνια, θα ήθελα να σας ρωτήσω για τη διαχρονική της εξέλιξη και τη σημασία της.
Β.Π.: Στην Ημερίδα προσπαθούμε να παρουσιάσουμε και το «γύρω από τον Καβάφη», εικαστικά, απαγγελίες, κινηματογράφο και μουσική. Η χορωδίας μας με τη διεύθυνση του εξαιρετικού μουσικού μας Θοδωρή Κόρακα, τολμά και μπαίνει και στα χωράφια του λόγιου τραγουδιού. Αυτό είναι ένα κέρδος για τους μαθητές μας γιατί αντιλαμβάνονται ότι εκτός τους δημοφιλούς τραγουδιού υπάρχει και μια άλλη μουσική, ένας άλλος Λόγος. Είμαστε δε ευτυχείς που αρκετοί μαθητές πέραν του διδακτικού τους ωραρίου
`
Σ.Α.: Θα ήθελα, τέλος, να μου μιλήσετε για τη σημερινή παρουσία-δράση των ιστορικών Ραλλείων Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων Πειραιά.
Β.Π.: «Τα Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία και στις δύο βαθμίδες της εκπαίδευσης από το 2011 απέκτησαν νέο πλαίσιο λειτουργίας. Στην ουσία σκοπός είναι να προάγουν την έρευνα, τον πειραματισμό και να αποτελέσουν καλό παράδειγμα όπου η παραγόμενη πληροφορία να διαχυθεί και στα άλλα σχολεία. Το σχολείο μας εκτός από τη σύνδεσή του με το ΠΤΔΕ Αθηνών έχει υπογράψει Πρωτόκολλα Συνεργασίας με την ΑΣΚΤ της Αθήνας, το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών και το Τμήμα Μουσικολογίας. Αντιλαμβάνεστε ότι η συναναστροφή μας με τους φοιτητές και το Εκπαιδευτικό Προσωπικό των τμημάτων θα είναι επωφελής για τους μαθητές μας και τους εκπαιδευτικούς. Εγώ ως διευθυντής είμαι τυχερός γιατί στο σχολείο μας υπηρετούν εκπαιδευτικοί με επιστημονική επάρκεια, που δοκιμάζουν, που τολμούν και κυρίως διακρίνονται για το εκπαιδευτικό τους ήθος. Να τώρα προετοιμαζόμαστε να οργανώσουμε ένα συνέδριο, κατά τον Απρίλη του 2014, με θέμα το πώς η κρίση αντανακλά στην οικογένεια με μαθητές. Προσπαθούμε ώστε «το αύριο πια σαν αύριο να μοιάζει».»
`
****
info: 14/12/13, Πειραιάς, Ράλλεια Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία, «Κ.Π.Καβάφης: πρόσωπο και προσωπείο». Συμμετέχουν: Κ. Γεωργουσόπουλος, Τζ. Καλογήρου, Π. Σκαρτσή, Γ. Σμαραγδής, Δ. Παπαδημητρίου, Λ. Νικολακοπούλου, Φ. Δάρρα, Β. Πανόπουλος, Γ. Κοκορέλης, Φ. Χρονόπουλος κ.ά.