Κανείς δεν καταλάβαινε τον καθηγητή Κυνάδη. Τι και αν προσπάθησε…Ούτε τον γάτο του δεν κατάφερε να πείσει ότι είναι μια σπάνια περίπτωση μετενσαρκωμένου βασιλικού σκύλου! Όσο και να ήθελες, ήταν αδύνατο να τον εντάξεις σε μια τόσο ιδιαίτερη καρμική κατηγορία. Μόνο εξαιτίας της δυνατής του όσφρησης; Ή για τα αλλόκοτα όνειρα που έβλεπε; Εξάλλου η επιχειρηματολογία του κατέληγε πάντα σε αόριστες δηλώσεις, όπως για παράδειγμα: το παρελθόν μας είναι σκοτεινός ωκεανός, ή όλοι μοιραζόμαστε τη μυστική ψυχή του σύμπαντος. Καθόλου παράξενο λοιπόν που φίλοι και γνωστοί άρχισαν ν’ αναθεωρούν τη γνώμη τους γι’ αυτόν και να πιστεύουν πως ο συμπαθής καθηγητής είναι λίγο-πολύ παράφρονας.
Πιο πολύ απ’ όλους είχε τρομάξει η γυναίκα του. Τον τελευταίο καιρό της γάβγιζε διαρκώς. Η αδυναμία της να του απαντά σε σκυλίσια διάλεκτο ξεπερνούσε την υπομονή της. Γάμος σε κρίση…! Άσε που το έβρισκε εκνευριστικά γελοίο να ψωνίζει σκυλοτροφές για τον άντρα της! Σε ποιόν να εμπιστευτεί η καημένη τις ανησυχίες της; Μόνο σε μια καλή της φίλη τολμούσε να μιλήσει.
«Άκου που σου λέω, παλάβωσε τελείως!» της έλεγε ένα μεσημέρι στο τηλέφωνο. «Χθες βράδυ ήρθε στο κρεβάτι μ΄ ένα τεράστιο κόκαλο κι ήθελε να παίξουμε. Εκνευρίστηκε κιόλας, γιατί έβαλα τις φωνές. Ο αθεόφοβος…αποκοιμήθηκε με το κόκαλο αγκαλιά. Δε ξέρω που θα πάει αυτή η κατάσταση…Θα τον χωρίσω! Νέα είμαι ακόμη. Μα να παριστάνω τη σκύλα! Πού ακούστηκε αυτό; Κλείνω τώρα. Τον ακούω να έρχεται…».
«Χαιρετώ την πιο όμορφη σκυλίτσα του κόσμου!» της δήλωσε, τη στιγμή που αυτή κατέβαζε το ακουστικό.
«Σου ‘χω πει, μ’ εκνευρίζει αφάνταστα να με λες σκύλα! Φτάνει πια!»
«Αφού με διάλεξες, τι άλλο θα ‘σουν; Γααβ!»
Δεν απάντησε, θα γινόταν ο γνωστός καβγάς. Δεν είχε καμιά όρεξη να ακούει μεσημεριάτικα για βασιλικά κυνήγια και καρμικές εξισώσεις. Στα δυο αυτά ζητήματα ο καθηγητής ήταν βαθύς γνώστης. Μάλιστα, φοιτητής ακόμη, είχε δημοσιεύσει μια πρωτότυπη μελέτη σχετική με ταφές σκύλων. Μεταξύ άλλων υποστήριζε ότι άνθρωπος και σκύλος μοιράστηκαν τον ίδιο πολιτισμό και ότι το συγκεκριμένο τετράποδο ήταν παρόν σε σημαντικά γεγονότα της παγκόσμιας ιστορίας. Ανέφερε για παράδειγμα τον Άργο του μυθικού Οδυσσέα και τη Μπλόντυ του Χίτλερ. Όλα αυτά βέβαια παρέμεναν ελκυστικές υποθέσεις ιστορικής διερεύνησης, που όμως τη γυναίκα του την αφήναν εντελώς, μα εντελώς αδιάφορη.
Γνωρίστηκαν την εποχή που αυτός είχε τελειώσει τις σπουδές του και έψαχνε για δουλειά που τελικά βρήκε σ’ ένα ιδιωτικό σχολείο. Δεν τον ενθουσίαζε η διδασκαλία. Τουλάχιστον είχε έναν αξιοπρεπή μισθό και αρκετό χρόνο ν’ ασχοληθεί με τις έρευνές του. Τελευταία τον απορροφούσαν τόσο πολύ, που πρόθυμα ξεχνούσε όλα τα άλλα και κλεινόταν με τις ώρες στην υπόγεια βιβλιοθήκη του σπιτιού του. Συγχρόνως μελετούσε ανατολίτικο αποκρυφισμό. Τα πήρε όλα πολύ στα σοβαρά, έτσι μάλλον εξηγείται η παράδοξη ιδέα που του καρφώθηκε στο μυαλό. Ότι δήθεν μέσα από μυστικιστική ενόραση είδε το λαμπρό σκυλίσιο παρελθόν του. Όταν το είπε στη γυναίκα του, αυτή τον κοίταξε σα να ‘ταν εξωγήινος.
«Δεν είσαι στα καλά σου!» του απάντησε μ’ ένα μορφασμό περιφρόνησης. «Παράτα επιτέλους τα βιβλία! Από πότε έχουμε να βγούμε έξω σαν άνθρωποι; Τελευταία φορά στη γιορτή σου, μαζί με κάτι παλαβούς σαν του λόγου σου. Πότε ασχολήθηκες μαζί μου; Παιδιά δεν θέλεις, τις παρέες μου τις βρίσκεις βαρετές, για τη δουλειά μου απαγορεύεται να μιλάω…Ναι, είμαι πεζή…αλλά θέλω κι εγώ να ζήσω…»
«Βρες κάτι…κάποιο ενδιαφέρον…!»
Μετά από αυτή την παρατήρηση ο καβγάς φούντωσε για τα καλά. Άρχισε να του τα ψέλνει και να του αραδιάζει τις προτάσεις γάμου που απέρριψε, για να προτιμήσει τελικά αυτόν που αποδείχτηκε η καταστροφή της. Δεν παρέλειψε να του υπενθυμίσει την ηλικία της, καθώς και τα υπόλοιπα εμφανή προσόντα της. Ο καθηγητής εγκατέλειψε τη μάχη, σίγουρος πια πως η γυναίκα του είναι μια ανεκδιήγητη σκύλα και πως ο ίδιος πρέπει να ‘χει ανάλογο κάρμα, μάλλον πιο εξευγενισμένο. Απ’ τη μια η μοναξιά της καθημερινότητας, απ’ την άλλη το ανεκπλήρωτο όραμα του ερευνητή, τον έσπρωξαν σε αυτή την απίστευτη εμμονή που και ο ίδιος παραδεχόταν στον εαυτό του σα μια αναγκαστική αποδοχή μιας παράλογης πιθανότητας. Τα καθημερινά ενδιαφέροντα αλλά και τα όνειρά του άρχισαν να περιστρέφονται αποκλειστικά και μόνο γύρω απ’ αυτή την πιθανότητα.
Εκείνο το μεσημέρι λοιπόν, μετά από έναν ακόμη ανεκδήλωτο καβγά με τη γυναίκα του, ο καθηγητής λούφαξε στο καναπέ με την ουρά στα σκέλια. Του ήρθαν πάλι στο μυαλό εικόνες με πανύψηλα δέντρα, ποδοβολητά αλόγων και φτερά φασιανών. Σηκώθηκε και περπάτησε πάνω-κάτω στο σαλόνι. Ένιωθε εξουθενωμένος. Η δουλειά στο σχολείο, το φανταστικό κυνήγι στα δάση οξιάς, τα άγρια βλέμματα της γυναίκας του…Ασήκωτα βάρη! Όμως η σημερινή μέρα ήταν ξεχωριστή. Η πρώτη ζωντανή παρουσίαση της έρευνάς του για τα βασιλικά κυνήγια στον Μεσαίωνα. Φαντάστηκε τον εαυτό του μες στο κατάμεστο αμφιθέατρο της Εταιρείας Ιστορικών Σπουδών να εξηγεί το ρόλο του θρυλικού κυνηγόσκυλου Ράστιαν - του καρμικού συγγενή του - και ένα κατενθουσιασμένο κοινό να τον χειροκροτά. Θρίαμβος!!! Θρίαμβος!!! Και συνάμα η μυστική εκδίκηση μιας παραγκωνισμένης ευφυίας!
Έμεναν λίγες ακόμη ώρες μέχρι την ομιλία. Ως τότε ο Ράστιαν έπρεπε να είναι έτοιμος για μια εντελώς νέα πρόκληση, την αποδοχή του από ανθρώπους που δεν τον είδαν ποτέ να κυνηγάει. Κατέβηκε στη βιβλιοθήκη, τακτοποίησε τις διαφάνειες, έλεγξε τις σημειώσεις και πρόσθεσε μερικές παρατηρήσεις. Βράδιασε. Αποφάσισε να πάει με τα πόδια στην Εταιρεία Ιστορικών Σπουδών. Η στιγμή της επιστροφής του θρυλικού τετράποδου πλησίαζε! Ο Ράστιαν κάλπαζε προς ένα νέο θρίαμβο!
Μετά από κανα μισάωρο έφτασε στο κτίριο της Εταιρείας. Κοντοστάθηκε και έριξε μια φευγαλέα ματιά στις προτομές κάποιων διάσημων ιστορικών, που στόλιζαν την στοά της εισόδου. Ένας από αυτούς ήταν μανιώδης κυνηγός, αλλά σίγουρα δεν είχε ιδέα για το ρόλο του Ράστιαν στην ιστορία του κυνηγιού. Αυτή η σκέψη τον έκανε να περιλούσει μ’ ένα ειρωνικό χαμόγελο τη φαλακρή προτομή του εκλεκτού συναδέλφου του. Ανέβηκε γρήγορα τα σκαλοπάτια της αίθουσας υποδοχής και βρέθηκε στο αμφιθέατρο. Μια παρέα από μεσήλικες ξεφύλλιζε το πρόγραμμα ομιλιών της Εταιρείας. Το θέμα της αποψινής διάλεξης ήταν: Βασιλικά κυνήγια στον Μεσαίωνα και η συμβολή του Ράστιαν.
«Ποιός είναι αυτός ο Ράστιαν;» ρωτούσε ένας από τους μεσήλικες.
«Κάποιος ιππότης» βιάστηκε ν’ απαντήσει ο δεύτερος.
«Μπα, όχι…» είπε ο τρίτος «ήταν δανός βασιλιάς «.
Ακούγοντας ο καθηγητής Κυνάδης τον διάλογο, κούνησε νευρικά τη μύτη του και προσπέρασε τους τρεις άσχετους. Πήγε στη θέση του ομιλητή, έβγαλε απ’ τη τσάντα του σημειώσεις και διαφάνειες, και όταν τελείωσε με τα προκαταρκτικά, στρογγυλοκάθισε σε μια απ’ τις μπροστινές θέσεις του αμφιθεάτρου. Ένιωσε να βρίσκεται πάλι σε δάσος, πίσω από λαγο-ουρές.
Σε λίγο άρχισε να καταφθάνει κόσμος. Ένας γεράκος, ο πρόεδρος του συμβουλίου της Εταιρείας, τον πλησίασε με σοβαρό ύφος.
«Ήρθε η ώρα του Ράστιαν, αγαπητέ μου!» του είπε.
«Αναμφισβήτητα…» ξεστόμισε ο καθηγητής, γουρλώνοντας τα μάτια.
Μετά από λίγο ο πρόεδρος σηκώθηκε και έκανε τις απαραίτητες συστάσεις. Ύστερα ο καθηγητής πήρε τη θέση του ομιλητή. Με τον αέρα της δόξας, ανοιγόκλεισε τα ρουθούνια του και δίχως να κοιτάξει τα χαρτιά του, ξεκίνησε τον λόγο του κάπως έτσι:
«Αγαπητοί ακροατές, ίσως όσα ακουστούν σήμερα εδώ να βρίσκονται πέρα απ’ τα όρια της καθιερωμένης επιστημονικής αντιμετώπισης. Όμως ο θεματικός κύκλος της βασιλικής κυνηγετικής τέχνης περιέχει σοβαρά στοιχεία που επιτρέπουν να αναθεωρήσουμε τις απόψεις μας για την πολιτιστική εξέλιξη. Κάποιες ενδείξεις φαίνεται να ανατρέπουν τη γνωστή εικόνα της ανθρώπινης υπεροχής απέναντι στο υπόλοιπο ζωικό βασίλειο. Ο Ράστιαν είμαι…συγγνώμη…είναι ένα σπάνιο δείγμα θηλαστικού, με δυνατότητες αντάξιες του ανθρώπου. Ας αρχίσουμε με τις πρώτες συστάσεις…»
Ακολούθησαν κάποια σχόλια πάνω σε υαλογραφίες εκκλησιών, όπου το κυνήγι αποτελούσε ένα ευδιάκριτο θέμα.
«Ο άνθρωπος-κυνηγός» συνέχισε ο καθηγητής «θα ήταν αδύνατο να εξελιχθεί χωρίς τη συνεργασία με τον σκύλο. Κυνήγι και εξημέρωση ζώων με σκύλους-φρουρούς, σημαίνουν απόκτηση τροφής πλούσιας σε πρωτεϊνες, πράγμα που οδήγησε στην αύξηση του μέσου όρου ζωής. Η επακόλουθη πληθυσμιακή έκρηξη οδήγησε, μέσα από αλληλεπιδράσεις ανθρώπινων ομάδων, στην πολιτιστική πρόοδο…»
Στο σημείο αυτό ο καθηγητής, απόλυτα ικανοποιημένος, μόλις μετά βίας κατάφερε να πνίξει ένα γάβγισμα χαράς. Κοίταξε στο ακροατήριο, δε διέκρινε κάτι ανησυχητικό και συνέχισε να μιλάει με άκρατο ενθουσιασμό.
«…Ο Ράστιαν, αγαπητοί ακροατές, θα δείτε ότι δικαιολογημένα έγινε ο τετράποδος θρύλος του μεσαίωνα…Για πρώτη φορά αναγνωρίζεται η μορφή του σε πάμπολλες απεικονίσεις…»
Εδώ χρειάστηκε να σφουγγίσει μερικές χοντρές σταγόνες ιδρώτα.
«…Η εκπληκτική ευστροφία αυτού του σκύλου βελτίωσε τις κυνηγετικές επιδόσεις ευρωπαίων βασιλιάδων που τον καλούσαν στις αυλές τους, απ’ τις ακτές του Ατλαντικού ως στη Μαύρη Θάλασσα. Παρά τη σύντομη ζωή του, αποδείχτηκε αντάξιος συνεργάτης του ανθρώπου και αποκατέστησε την υποτιμημένη φήμη των υπόλοιπων μελών της συνομοταξίας του…»
Μετά απ’ αυτές τις παρατηρήσεις ένα δυνατό γάβγισμα αγαλλίασης αντήχησε στο αμφιθέατρο. Το βλέμμα του καθηγητή Κυνάδη στράφηκε στο ακροατήριο. Ο πρόεδρος της Εταιρείας Ιστορικών Σπουδών τον κοιτούσε αποσβολωμένος. Γέλια ακούστηκαν στο βάθος. Τα πράγματα ήταν σοβαρά!
Ακολούθως, με ανήκουστη ψυχραιμία έδειξε κάποιες διαφάνειες από εικογραφημένα χειρογράφα που έδειχναν τον Ράστιαν σε στιγμές κυνηγετικής έξαρσης, με ρουθούνια ορθάνοικτα, να μοστράρει τα δόντια του σε ανυποψίαστα υδρόβια πτηνά.
«…Το κυνήγι των υδρόβιων πτηνών, γααβ…ιδιαίτερα απαιτητικό, γααβ…η ειδικότητά μου, γααβ…» ήταν το τελευταίο του σχόλιο σε ημιανθρώπινη διάλεκτο. Μετά άρχισε να γαβγίζει ασυγκράτητα, ώσπου έπεσε στα τέσσερα και μπουσουλώντας έφτασε στον πρόεδρο της Εταιρείας. Αφού πρώτα τον μύρισε, έβγαλε τη γλώσσα έξω και γρύλλισε, γεμάτος ευγνωμοσύνη και συμπάθεια.
Η διάλεξη είχε τελειώσει, όπως και η επιστημονική του σταδιοδρομία. Όσο για τη συμβολή του Ράστιαν στην εξέλιξη του πολιτισμού…Αυτή πια παρέμενε στην κρίση των ακροατών που αποχωρούσαν απ’ την αίθουσα μέσα σ’ ένα παραλήρημα γέλιου.
Ένα απόγευμα, μήνες μετά απ’ αυτό το ρεζιλίκι, ο καθηγητής Κυνάδης καθόταν στο μπαλκόνι του σπιτιού του παρέα μ’ ένα παιδικό φίλο. Λίγες μέρες πριν είχε βγει απ’ τη ψυχιατρική κλινική. Βρισκόταν πάλι στον κόσμο της ανεξήγητης καθημερινότητας. Το θεραπευτικό πρόγραμμα αποδείχτηκε σωτήριο για τη ψυχική του ισορροπία, όχι όμως για το γάμο του.
«Μα να πετάξει τα βιβλία μου! Ασυγχώρητο…Αλλά τι περιμένεις από σκύλες κατώτερης ράτσας!»
«Αυτά πέρασαν» είπε ο φίλος καθησυχαστικά.
«Καλά, ότι βρήκε εραστή το καταλαβαίνω, αλλά τα βιβλία; Τι της έφταιγαν;»
«Για πες μου τώρα, πώς σου καρφώθηκε στο μυαλό αυτή η ιστορία; Πίστεψες πραγματικά πως κάποτε κυνηγούσες στα τέσσερα άγριες χήνες; Και το άλλο…στην Εταιρεία Ιστορικών Σπουδών; Ο φουκαράς ο πρόεδρος παραιτήθηκε μετά από πιέσεις των εφημερίδων. Φοιτητές που παρακολούθησαν τη διάλεξη, για αρκετό καιρό γαβγίζαν στους δρόμους και γράφαν συνθήματα: ένας σκύλος δε φέρνει την άνοιξη/οι πολλοί φέρνουν τον πολιτισμό, ή καλύτερα με ουρά/παρά με κουμπαρά…Έγιναν και χοντρά επεισόδια. Κάποιοι τρελαμένοι μεταμφιέζονταν σε σκύλους και τα βράδια σπάγαν αυτοκίνητα. Τους συλλάβανε και στις ανακρίσεις λέγανε για τις καταπιεσμένες κοινωνίες των τετράποδων που πέφτουν θύματα της ασφάλτου. Σε συζήτηση στο δημοτικό συμβούλιο, ζήτησαν την παραπομπή σου σε δίκη, θεωρώντας εσένα ηθικό υπεύθυνο αυτής της αναστάτωσης. Δεν προχώρησε βέβαια η υπόθεση, γιατί βρισκόσουν σε θεραπεία. Φίλε μου…έγινες διάσημος…»
«Τόση προσπάθεια…τόσος κόπος…!» ξεστόμισε περίλυπος ο καθηγητής. «Πίστευα ότι η εμμονή μου με τον Ράστιαν είναι μια σοβαρή επιστημονική υπόθεση, όμως…κάπου έχασα τον έλεγχο…Στην κλινική, ξέρεις, μοιραζόμουν το ίδιο δωμάτιο με κάποιον που πίστευε πως είναι κατσαρίδα. Όταν τον έπιανε κρίση, στριφογύριζε κάτω απ’ το κρεβάτι, φωνάζοντας πως το ταβάνι είναι χτισμένο ανάποδα! Τον κυνηγούσε, βλέπεις, μια τεράστια πατούσα! Λοιπόν, καταλαβαίνεις τους μπελάδες όταν προσπαθείς ν’ αποδείξεις κάτι που μόνο εσύ βλέπεις, και κανείς άλλος;»
«Και σύ τι προσπαθούσες ν’ αποδείξεις;» τον διέκοψε ο φίλος του.
«Να αποδείξω; Η έρευνα ψάχνει νέους τρόπους κατανόησης, εξήγησης…Αν φυλακιστείς σε αποδείξεις, καταστρέφεις την έρευνα εξηγώντας τα πάντα. Αυτό είναι θρησκευτική ενασχόληση, όχι επιστήμη! Ν’ αλλάξω τη ζωή μου ζητούσα, κι όσο δε γινόταν, φώλιαζε μέσα μου η απογοήτευση. Έτσι ο Ράστιαν έγινε τοτέμ, η έρευνά μου κατάντησε μια πλάνη. Με εκδικήθηκε το ίδιο μου το ενδιαφέρον. Aς τ’ αφήσουμε τώρα αυτά! Πρέπει σύντομα να βρω δουλειά. Στο σχολείο ούτε καν διανοούνται να με ξαναπροσλάβουν. Πήρα κάτι γράμματα…Χρειάζονται, λέει, τις γνώσεις μου για να διαφημίσουν αξεσουάρ για σκύλους…»
Περασμένα μεσάνυχτα και οι δυο φίλοι συζητούσαν ακόμη. Ξημερώνοντας ο ένας σηκώθηκε να φύγει. Οι πρώτες αχτίνες του ήλιου τον βρήκαν να περπατάει στους έρημους δρόμους της πόλης. Την ίδια ώρα ο άλλος έβλεπε το όνειρο της επόμενης μέρας. Κοντάρια τρυπούσαν θώρακες, ασπίδες πέφτανε καταγής. Και μέσα σε πυκνά σύννεφα σκόνης κάλπαζε ένα άλογο που φορούσε πανοπλία…