Don’t look up (Adam McKay, 2021)
Πρόκειται, ενδεχομένως, για το φιλμ της χρονιάς. Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, ο υπέροχος Leonardo DiCaprio και η πολύ καλή Jennifer Lawrence υποδύονται δύο αστρονόμους. Οι επιστήμονες προσπαθούν να προειδοποιήσουν την αμερικανική κυβέρνηση και τον κόσμο για έναν μετεωρίτη που βρίσκεται σε τροχιά πρόσκρουσης με τη γη, και ο οποίος θα αφανίσει τη ζωή στον πλανήτη. Μπορεί το σενάριο εκ πρώτης ακροάσεως να μην εντυπωσιάζει, όμως το οικοδόμημα που χτίζεται επ’ αυτού ξεπερνά τις προσδοκίες και του πιο καλοπροαίρετου θεατή. Η επιστημονική αλήθεια, το πολιτικό κόστος, η διαφθορά στην επιστήμη και την πολιτική, η αναισθησία της ευμάρειας, το σημαντικό και το ασήμαντο, η συμπεριφορά του χαύνου πλήθους, η συνωμοσιολογία, η ξιπασιά του μεγάλου πλούτου τίθενται σε αντικειμενοφόρο πλάκα επί μικροσκοπίου. Το σπουδαιότερο: όλα τούτα εξετάζονται με τη δέουσα σοβαρότητα στο πλαίσιο ενός ανάλαφρου κλίματος, καμωμένου από το εύστοχο χιούμορ της καυστικής σάτιρας, η οποία αποσκοπεί στην κινητοποίηση του θεατή, αλλά όχι στο βασανισμό του. Ο τρόπος που ο Mark Rylance αποδίδει το δισεκατομμυριούχο μεγιστάνα ο οποίος παίρνει δια της επιρροής του τις τύχες του κόσμου στα χέρια του είναι καταπληκτικός: η στάση του σώματος, η χροιά της φωνής, τα βλέμματα και τα καμώματά του βρίθουν νοήματος. Η έβδομη τέχνη σε μεγάλα κέφια.
Stillwater (Tom McCarthy, 2021)
Σε αυτό το θρίλερ του Tom McCarthy, ένας άνεργος Αμερικανός (Matt Damon) μετακομίζει στη Γαλλία προκειμένου να αποδείξει την αθωότητα της κόρης του, η οποία έχει φυλακισθεί για ένα έγκλημα που δε διέπραξε. Σημαντικό πλεονέκτημα της ταινίας, η γιομάτη εσωτερικότητα ερμηνεία του Damon. Ποιο μεγαλύτερο προσόν ενός ηθοποιού από το να μεταγγίζει συναίσθημα δίχως καν να χρειάζεται να μιλήσει; Σε όλη τη διάρκεια του έργου το πρόσωπο του Damon είναι ένας καμβάς που αποδίδει με την προσήκουσα ένταση την απόγνωση αυτού που δεν μπορεί να βρει δικαίωση, τη μετάνοια αυτού που έφτασε ως εδώ κάνοντας πολλά σφάλματα, την προσοχή αυτού που προσπαθεί να κερδίσει μια δεύτερη ευκαιρία στην ευτυχία και το πείσμα του πατέρα που δεν πρόκειται να σταματήσει ώσπου να βοηθήσει το παιδί του. Στο στόχαστρο του έργου βρίσκονται επίκαιρα θέματα, όπως η αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης, ο δικαιωματισμός και η ηθική αυτουργία. Ιδιαίτερα το τελευταίο αναδύεται ως έκπληξη στο τέλος της, υπενθυμίζοντας στο θεατή τα θολά σύνορα ανάμεσα στο δίκαιο και το άδικο.
Love Hard (Hernán Jiménez, 2021)
Όταν φοιτητής συνειδητοποίησα ότι ο λόγος που ολάκερη η ανθρωπότητα ερωτεύεται πρωτίστως ελκόμενη από την εμφάνιση, είναι η βιολογία της, από τους Εσκιμώους των παγωμένων περιοχών έως τους !Kουνγκ Σαν στην έρημο Καλαχάρι, κι από τους γιάπηδες της Νέας Υόρκης έως τους άστεγους της πλατείας Ομονοίας, πέταξα προς στιγμή στα σκουπίδια την ηθική επιταγή του Dickens, πως η πεντάμορφη οφείλει να ερωτευθεί το τέρας ξεπερνώντας την όψη του, και προέτρεπα φίλους και γνωστούς να διαλέγουν δίχως ενοχές τους ομορφότερους. Όση, όμως, βιολογία περιέχεται στην επιλογή του ομορφότερου, τόση βιολογία περιέχεται και στην πλαστικότητα της ανθρώπινης συμπεριφοράς, η οποία μπορεί να θεμελιώσει έναν έρωτα επί της έλξης των προσωπικοτήτων εξίσου αληθινό με εκείνων της έλξης των χειλέων. Αυτό είναι και το θέμα της ρομαντικής κωμωδίας του Hernán Jiménez, η φύση του έρωτα, καθώς η απωστική δύναμη της απορριπτέας εμφάνισης συγκρούεται με την ελκτική του απόλυτου ταιριάσματος των προσωπικοτήτων, σύγκρουση που στην εποχή του διαδικτύου έχει αυξηθεί, αφού το πλησίασμα γίνεται συχνά χάρη σε μια παραπλανητική φωτογραφία. Η στιγμή στο τέλος του έργου της ερωτικής εξομολόγησης σφραγίζεται σε μια πανδαισία αισθήσεων από το υπέροχο τραγούδι του Bibio, Curls, το οποίο παρακεντά τη σπονδυλική στήλη.
Τhe Night House (David Bruckner, 2021)
Σπανίως κάνω χειρονομίες σε ηλεκτρικές συσκευές, αλλά όταν άκουσα τον Γιάνη Βαρουφάκη να λέει σε συνέντευξή του στο Μιθριδάτη ότι δεν του αρέσει ο Πόλεμος των Άστρων επειδή είναι «θρησκευόμενο» έργο, δεν τις απέφυγα. Δε φταίει, βέβαια, ο κ. Βαρουφάκης που είναι μαρξιστής, όπως κανείς δε φταίει, γενικότερα, γι’ αυτό που είναι. Ας θυμηθούμε τα λόγια του Yoda: «Διότι σύμμαχος δικός μου είναι η Δύναμη. Κι είναι ένας πανίσχυρος σύμμαχος αυτός. Η ζωή τη δημιουργεί και την αναπτύσσει. Φως είμαστε και όχι ωμή σάρκα. Πρέπει να νιώθεις τη Δύναμη να ρέει γύρω σου, ανάμεσα σε σένα, σε μένα, το δέντρο, την πέτρα, τη στεριά και το διαστημόπλοιο». Νόμιμη η ερμηνεία του πρώην Υπουργού των Οικονομικών, νόμιμη και η δική μου: τι ύμνος στην οικολογία, τη βιοποικιλότητα, την ενότητα και την αρμονία της φύσης που, συνειδητοποιούμενες, μεταγγίζουν βεβαιότητες στην ύπαρξη που μοιάζουν υπερφυσικές. Τι σχέση έχουν, όμως, όλα αυτά με το φιλμ τρόμου του Bruckner; Για να το εξηγήσουμε, πρέπει να περιγράψουμε την υπόθεσή του: μια γυναίκα που σε φοβερό ατύχημα του παρελθόντος παρέμεινε νεκρή επί τετράλεπτο πριν την επαναφέρουν οι γιατροί, χάνει τον άνδρα της, ο οποίος αυτοκτονεί. Το ζευγάρι πάντοτε διαφωνούσε για το επέκεινα: ο αυτόχειρ πίστευε ότι η ζωή συνεχίζεται, η γυναίκα του, βασιζόμενη και στην εμπειρία του θανάτου που είχε, επέμενε ότι δεν υπάρχει τίποτα. Ο λόγος που διάλεξα το φιλμ για τη μικρή αυτή λίστα είναι το σημείωμα που άφησε ο αυτόχειρ στη γυναίκα του πριν αυτοκτονήσει:
Είχες δίκιο
Δεν υπάρχει τίποτα
Το τίποτα σε κυνηγάει
Είσαι ασφαλής τώρα
Τα λόγια αυτά δε σημαίνουν τίποτα σχεδόν, όμως στο πλαίσιο του έργου στάζουν βαρύ νόημα. Το «τίποτα» είναι ο θάνατος που κυνηγάει την άτυχη γυναίκα˙ την επισκέφθηκε τρεις φορές. Μία στο ατύχημα του παρελθόντος, μία με την αυτοκτονία του άνδρα της και μία με τη δική της, που έγινε πειρασμός μεγάλος μετά το θάνατο του δικού της ανθρώπου. Στο πλαίσιο του έργου, τα λόγια αυτά γίνονται ποίημα που απογειώνεται από το αιθέριο τραγούδι Cavalry Cross του Richard Thomson, έτοιμο για κάθε πυρετώδη αμφισημία. Εγώ, όμως, δεν είμαι μαρξιστής, και προσπαθώ να γράψω βασιζόμενος στον έπαινο ενός ποιητή για τα γραφτά μου: «τα ποιήματά σας είναι τόσο απαλλαγμένα μεταφυσικής, που καταντούν εντελώς μεταφυσικά». Η μεταφυσική είναι ο ασφαλέστερος τρόπος για να πεις μια αλήθεια.
Ghostbusters: Afterlife (Jason Reitman, 2021)
Το 2021 ήταν ένα έτος νοσταλγίας. Νοσταλγήθηκε η καθημερινότητα, η κοινή λογική, η ομοψυχία. Νοσταλγήθηκαν, πάνω απ’ όλα, οι άνθρωποι που χάθηκαν. Σε ένα συνοικιακό κινηματογράφο της Καλλιθέας, όμως, ο Dan Aykroyd, μετά από σχεδόν τέσσερεις δεκαετίες, απάντησε επιτέλους στον φοβερό Zuul ότι ναι, είναι θεός. Κι ήταν αρκετό αυτό για να σκάσει ένα χαμόγελο στα χείλη των παιδιών που παιδιά πια δεν είναι.
The post Αλμανάκ Ποιείν 2021: 4+1 κινηματογραφικές ταινίες (γράφει ο Δημήτριος Μουζάκης) appeared first on Ποιείν.