`
Η Αληθής Εικόνα
Στον Réne Magritte
Μια εικόνα της γιαγιάς μου
το πρόσωπό της ξεπροβάλλει αναποδογυρισμένο
πάνω σ’ ένα σύννεφο
το σύννεφο αποσβολωμένο πάνω στο καμπαναριό
ενός ερημωμένου σιδηροδρομικού σταθμού
πολύ πολύ μακριά
Μια εικόνα ενός υδραγωγείου
μ’ ένα κοράκι πεθαμένο κρεμασμένο απ’ την πρώτη
αψίδα
μια μοντέρνου τύπου καρέκλα στη δεύτερη
ένα έλατο κατατεθημένο μες στη τρίτη
κι ολόκληρη η σκηνή με χιόνι πασπαλισμένη
Μια εικόνα ενός κουρδιστή πιάνου
μ’ ένα καλάθι με καραβίδες πάνω στον ώμο του
κι ένα προπέτασμα φωτιάς κάτω απ’ το χέρι του
το μουστάκι του κατασκευασμένο από πήλινα
σβολιασμένα φτερά
και τα μάγουλά του με κρασί πασαλειμένα
Μια εικόνα ενός αεροπλάνου
το πιλοτήριο είναι φέτες από μπέϊκον
τα φτερά είναι από ενισχυμένο λαρδί
η ουρά κατασκευασμένη από συνδετήρες
πιλότος είναι μία σφήκα
Μια εικόνα του ζωγράφου
με τ’ αριστερό του χέρι μέσα σ’ ένα κάδο
και το δεξί του χέρι να χαϊδεύει μία γάτα
καθώς ξαπλώνει στο κρεβάτι
με μια πέτρα στο κεφάλι του από κάτω
Κι όλες αυτές οι εικόνες
και πόσες άλλες ακόμη
στέκουν τοποθετημένες σαν κέρινα ομοιώματα
μέσα σε πουλιών κλουβιά
περίπου δεκαπέντε εκατοστά απ’ το έδαφος
υψωμένα
`
*
Salvador Dali
Το πρόσωπο του γκρεμού είναι μαύρο μ’ εραστές,
Ο ήλιος από πάνω τους είναι μία τσάντα από νύχια της άνοιξης
Πρώτοι ποταμοί κρύβονται ανάμεσα στα μαλλιά τους.
Ο Γολιάθ το χέρι του βουτά μες στη δηλητηριώδη πηγή
Και το κεφάλι του υποτάσσει και τα πόδια μου αισθάνεται να περπατούν
διατρυπώντας το μυαλό του.
Τα παιδιά κυνηγούν πεταλούδες ολόγυρα και τον βλέπουν εκεί
Με το χέρι του μες στην πηγή και το κορμί μου απ’ το κεφάλι του να φυτρώνει
Και τρομάζουν. Πετάνε τις απόχες τους και προχωρούν μέσα στον τοίχο σαν καπνός.
Η τρωτή πεδιάδα με τους καθρέφτες της ακούει τον βράχο
Όπως ο βασιλίσκος καταπίνει τα λουλούδια
Και τα παιδιά, χαμένα μες στων κατακόμβων τις σκιές,
Επικαλούνται τους καθρέφτες για βοήθεια:
“Δυνατό τόξο του αλατιού, της θύμησης γιαταγάνι,
Γράψτε στον χάρτη μου επάνω τ’ όνομα του κάθε ποταμού”.
Ένα πλήθος από λάβαρα μάχονται τη διάβασή τους μέσω του τηλεσκοπικού δάσους
Και μακριά πετούν σαν τα πουλιά προς τον ήχο του καρβουνιασμένου κρέατος
Άμμος πέφτει μες στους καυτούς ποταμούς μέσω των τηλεσκοπίων τα στόματα
Και μήτρες καθαρών σταγόνων από οξύ με πέταλα απ’ τη στροβιλίζουσα φλόγα
Εραλδικά ζώα πλέουν διαμέσου των πλανητών την ασφυξία,
Πεταλούδες ανατινάσσονται απ’ τα δέρματά τους κι αναπτύσσουν γλώσσες μακριές
σαν φυτά.
Τα φυτά παιχνίδια παίζουν με ταχυδρομική ακολουθία σαν ένα σύννεφο.
Καθρέφτες τ’ όνομα του Γολιάθ επάνω στο μέτωπό μου γράφουν
Καθώς τα παιδιά στων κατακόμβων τον καπνό σκοτώνονται
Κι εραστές ρέουν κάτω απ’ τους βράχους σα βροχή.
`
*
Ο Ορφέας Στον Κάτω Κόσμο
Κουρτίνες από βράχο
Και πέτρινα δάκρυα
Μουσκεμένα φύλλα σε μια ρωγμή στα ύψη τ’ ουρανού
Από πλευρά σε πλευρά οι κουρτίνες
Πίσω τραβιούνται από χέρια άκαμπτα.
Κι εκείνος έρχεται κουβαλώντας τη γκρεμισμένη λύρα,
Και φορώντας ενός βασιλιά τις γαλάζιες ρόμπες.
Και κοιτώντας μέσω ματιών που σε τρύπες καλαμποκιού
μοιάζουν μέσα σε οθόνη
Κι η μακρινή θάλασσα ήταν χέρια πιστά,
Από καιρό εις καιρόν, μέσα στον άξαφνα ορθωμένο αγέρα,
Σαν ένα τραγούδι σπασμένο.
Έξω απ’ τον ύπνο του, από καιρό εις καιρόν,
Διαμέσου μισανοιγμένων χειλιών,
Δραπέτευσαν οι βαριεστημένες λέξεις που πάλευε να πεί
Η ιστορία της φωτεινής του νύχτας
Και του αγέρα του-ημέρα σκιερή
Οι υψωμένες πτήσεις της σκέψης κάτω από τον ήλιο
Πάνω από των θαλασσών τα νησιά
Κι απ’ όλες τις ερήμους, όλους τους βοσκοτόπους, όλα τα φυτά
Την προσοχή του αποσπούν σε ξένη γη.
Κοιμάται με τη σπασμένη λύρα ανάμεσα στα χέρια του,
Και μες στον ελαφρύ του ύπνο πίσω τραβιούνται
Οι άκαμπτες κουρτίνες, τα δάκρυα και τα μουσκεμένα φύλλα,
Του βράχου κουρτίνες παγωμένες αποκρύπτουν τον απύθμενο ουρανό.
`
******************************************************
ΕΠΙΜΕΤΡΟ:
Ο David Gascoyne (1916-2001), γεννήθηκε στο Harrow του Middlesex. Υπήρξε από τους ιδρυτές της London International Surrealist Exbition. Στα 1937-39 βρέθηκε στη Γαλλία, εκεί όπου γνωρίστηκε με τους μεγάλους υπερρεαλιστές καλλιτέχνες Salvador Dali, Max Ernst, André Breton, Paul Eluard και Pier Jean Jouve. Μετά την έκδοση των “ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1937-1942”, έκανε καριέρα ως μεταφραστής των ηγετών του Γαλλικού Υπερρεαλισμού. Η ποίησή του, ξεκάθαρα επηρεασμένη από τους υπερρεαλιστές που συναναστράφηκε, στηρίζεται περισσότερο στη δημιουργία εικόνων και σχεδόν καθόλου στη μελωδικότητα.