`
Αποσπάσματα του βιβλίου στο Αρχείο του ΠΟΙΕΙΝ: ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ
`
Ο Χούλιο Ραμόν Ριμπέϊρο, γεννήθηκε στη Λίμα του Περού στις 31 Αυγούστου του 1929. Σε μια οικογένεια μεσαίας τάξεως. Ήταν ο τελευταίος από τέσσερα αδέλφια. Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στο περιβάλλον της ζωής της μεσαίας τάξεως του Περού, και σπούδασε σε καθολικό πανεπιστήμιο. Αυτό το τελευταίο χαρακτηριστικό, η σπουδές δηλαδή σε κάποιο καθολικό ή ακόμα και ιησουήτικο πανεπιστήμιο συνοδεύει σχεδόν όλους τους μεγάλους συγγραφείς κι όχι μόνο τους ισπανόφωνους, αλλά και τους καθολικούς αγγλόφωνους, θυμηθείτε τον Τζόϋς και τον Μπέκετ. Σπούδασε βέβαια Δίκαιο και Γράμματα, σπουδές στο κέντρο των ανθρωπιστικών επιστημών. Η ζωή του πέρασε ανάμεσα στο Περού και την Ευρώπη. Η πρώτη υποτροφία τον έφερε στην Ισπανία, το 1952, και έμεινε ένα χρόνο στο φημισμένο πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε της Μαδρίτης. Το 1953 βρέθηκε στο Παρίσι όπου έγραψε και το πρώτο βιβλίο διηγημάτων του. Ταξιδιώτης της Ευρώπης, έκανε διάφορες δουλειές του ποδαριού και επισκέψεις σε Βέλγιο και Γερμανία.
με μια ακόμα υποτροφία βρέθηκε το 1955 στο Μόναχο και το 56 στο Παρίσι. Στη διάρκεια αυτών των χρόνων προφανώς γιατί τα χρήματα των υποτροφιών δεν ήταν αρκετά έκανε διάφορες δουλειές για να ζήσει. Πωλητής, ελεγκτής εισιτηρίων του μετρό, ανακυκλωτής εφημερίδων. Τα λέω αυτά γιατί αποτελούν μέρος της ζωής όλων σχεδόν των λατινοαμερικάνων συγγραφέων που γνωρίσαμε στο λεγόμενο μπουμ της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας. Γύρισε στη Λιμα το 1958 και δούλεψε ως καθηγητής στο πανεπιστήμιο. Το 60 δημοσίευσε το βιβλίο του Χρονικό του Σαν Γκαμπριέλ και πήρε το κρατικό βραβείο εκείνης της χρονιάς.
Το 1961 ξαναγύρισε στο Παρίσι ως πρεσβευτής του Περού στην Ουνέσκο. Παντρεύτηκε κι έκανε ένα γιο. Το 1973 έκανε την πρώτη του επέμβαση για καρκίνο στα πνευμόνια γιατί ήταν μανιώδης καπνιστής. Τα τελευταία χρόνια του τα πέρασε μεταξύ Παρισιού και Λίμας και πέθανε από καρκίνο στις 4 Δεκεμβρίου του 1994. Στην πλάκα του τάφου του, έβαλε μια φράση που μας εισάγει στο βιβλίο το οποίο παρουσιάζουμε εδώ.: Ο μοναδικός τρόπος να συνεχίσεις εν ζωή είναι να κρατάς ζεστή τη χορδή του πνεύματος, τεντωμένο το τόξο, σημαδεύοντας το μέλλον. Ο Χούλιο Ραμόν Ριμπέιρο έγραψε και μυθιστόρημα και θέατρο, αλλά απάνω απόλα θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους διηγηματογράφους της σύγχρονης ισπανόφωνης λογοτεχνίας. Γι αυτό και λίγο πριν πεθάνει του έδωσαν το μεγαλύτερο βραβείο στη Λατινική Αμερική, το Βραβείο Χουάν Ρούλφο.
Ας έρθουμε τώρα στο βιβλίο. Οι Ρήσεις του Λουδέρ κυκλοφορούν πρώτη φορά το 1989.
Δίπλα γράφουν, χωρίς ταξινόμηση. Δεν είναι δηλαδή διήγημα ή μυθιστόρημα. Είναι όμως αποφθέγματα. Και το απόφθεγμα στην Ελλάδα, από τότε που συχωρεμένος Παναγιώτης Κονδύλης, άρχισε να εκδίδει μια σειρά βιβλίων με αποφθέγματα στις εκδόσεις Στιγμή , απέκτησε ένα καινούριο ενδιαφέρον, και μάλιστα θα έλεγα βγάζει πια και νέους βλαστούς. Κάποιοι ποιητές παλιότεροι και νέοι τυπώνουν βιβλία με αποφθέγματα. Το απόφθεγμα έχει δύο χαρακτηριστικά. Το ένα είναι ότι εμφανίζει τα λεγόμενα του ως κεκυρωμένα και το δεύτερο ότι η συντομία του είναι στοιχείο που το κάνει το κείμενο της εποχής. Μιας εποχής όπου και η πολιτική ακόμα ασκείται μέσω τουίτερ. Το απόφθεγμα έχει μορφή λεκτικού κοσμήματος όπου σε ένα σκληρό περιορισμό λέξεων κάνει το πνεύμα να σπιθίζει. Και έχει κοινό και μάλιστα πολυπληθές. Δεν υπάρχει διαφήμιση που να μην καταχράται το απόφθεγμα. Θα σας έλεγα πως ακόμα και η ποίηση που γράφεται στις μέρες μας ψάχνει διαρκώς το ευφυολόγημα για να εγγραφεί στη μνήμη των αναγνωστών. Έτσι λοιπόν δίπλα στα έργα των συγγραφέων που καλλιέργησαν αυτή τη μικρή φόρμα και που η εποχή την ξαναφέρνει στην επιφάνεια μέσα από τους μηχανισμούς κοινωνικής δικτύωσης έρχονται και οι ρήσεις του Λουδέρ. Εκτός από το άχρηστος και αργόσχολος που σημαίνει το Λουδέρ στα γερμανικά, να μην ξεχνάμε πως η λέξη Λουδέρ παραπέμπει και στο λατινικό χόμο λούντενς δηλαδή στον παίκτη άνθρωπο στον άνθρωπο που παίζει με τη γλώσσα. Η σπουδαιότητά τους έγκειται στη θέση στόχευσης που έχουν. Ο Ριμπέϊρο δεν τα αναλαμβάνει ως συγγραφέας τα αποδίδει στο φανταστικό Λουδέρ, για να δημιουργήσει το κύρος τους, αποποιούμενος την ευθύνη τους άρα και μιαν απάντηση από τον αναγνώστη. Και η θέση του είναι η θέση ενός ανθρώπου που γι αυτόν τέλειωσαν τα θεάματα του κόσμου, που θα έλεγε κι ο Γκόρπας. Και είναι βιβλίο ασφαλούς απολαύσεως καθώς μας προσφέρεται μέσα σε μια σκηνοθεσία συνενοχής και συμμετοχής.
`
Τυπώθηκε σε μικρό μέγεθος σαν παλιό βιβλίο με συμβουλές που έβγαζαν αριστερές σέκτες και ευσεβιστικές οργανώσεις παλιότερα. Διότι του δώσαμε μια χρήση καθημερινή. Να συνοδεύει τσάντες τσαντούλες ακόμη και πορτοφόλια και να παρηγορεί τον αναγνώστη σε ώρες νεκρών χρόνων. Προσφέρει ταυτόχρονα πικρή γεύση τέλους του κόσμου, χιούμορ και ψήγματα ευφυΐας. Προσφέρεται για συνεχές διάβασμα και για στιχομαντεία, ήτοι τυχαία ανάγνωση κάποιας σελίδας του σε κάποιο από πριν ερώτημα. Η μετάφραση είναι προϊόν μια πολύχρονης τριβής του Βλάση Παπαπετρόπουλου με την αυστηρή και όσο γίνεται υφολογικά πιστή απόδοση του ισπανικού κειμένου στα ελληνικά. Είναι μεγάλη σκανταλιά να λέει πως είναι μαθητής μου, διότι αν έμαθε κάτι είναι το μισό, δηλαδή να αναγνωρίζει τον ελιγμό της ισπανικής φράσης, το ελληνικά τα έφερε από το σπίτι του και ομολογώ ότι υπήρξε μια έκπληξη για μένα η κατευθείαν εκδόσιμη ολοκλήρωση αυτού του έργου.
`
* Το κείμενο διαβάστηκε στην παρουσίαση του βιβλίου, στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Πεύκης- Λυκόβρυσης, στι 24/6/16