Κύκλος 10 τραγουδιών σε ποίηση Ντίνου Χριστιανόπουλου από τη συλλογή «Ξένα Γόνατα» και από τη συλλογή «Ανυπεράσπιστος καημός». Μουσική-Ερμηνεία: Αριάδνη. Εναρμόνιση-πιάνο: Γιάννης Μπάχ Σπυρόπουλος, παραγωγή: Θεατρικός Οργανισμός, Θέατρο Θεσσαλονίκης.
`
ΑΚΟΥΣΤΕ ΕΔΩ το «ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ»:
`
Στην κατηγορία των Θεσσαλονικιών τραγουδιστών, που δεν τους έφθειρε η πρόσκαιρη δόξα και η πολύ συνάφεια, σίγουρα συγκαταλέγεται η Αριάδνη. Μια εξαίρετη τραγουδίστρια, με μία πραγματικά υπέροχη φωνή, που προέρχεται κατευθείαν από τη σχολή των μεγάλων και ιδιόμορφων φωνών που ανέδειξε ο αξέχαστος Μάνος Χατζιδάκις και η οποία, μάλιστα, από την αρχή της καλλιτεχνικής πορείας της είχε συνεργασθεί και είχε ερμηνεύσει τραγούδια του μεγάλου συνθέτη αλλά και άλλων μεγάλων Ελλήνων και ξένων συνθετών όπως του Θεοδωράκη, του Μαρκόπουλου, του Ξαρχάκου, του Λεοντή , του Σαββόπουλου, του Ράιτσεφ κ.α.. Έχει τραγουδήσει. επίσης, με μεγάλη επιτυχία, τραγούδια σε ποίηση και μουσική του Ντίνου Χριστιανόπουλου, τα οποία περιλαμβάνονται στο δίσκο «Βαρδάρι και Εγνατία».
`
Η συνεργασία της όμως με τον Μ. Χατζιδάκι, πιστεύω πως είναι εκείνος ο λόγος που την έκανε να μην επιδιώκει την προβολή και την δόξα, μιας και ο μεγάλος συνθέτης, όπως είναι γνωστό, απαιτούσε αποκλειστική συνεργασία από τους τραγουδιστές που επέλεγε για να ερμηνεύσουν δικά του τραγούδια, και κυρίως να παραμένουν ταπεινοί και σοβαροί, χωρίς να επιδιώκουν να ερμηνεύσουν τραγούδια άλλων συνθετών, γεγονός που κατάληγε δίκοπο μαχαίρι για ένα αξιόλογο τραγουδιστή. Τρανταχτό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση του Κύπριου τραγουδιστή Ευτύχιου Χατζηττοφή ο οποίος, ως τραγουδιστής, και μάλιστα «εξαίρετος τραγουδιστής», όπως τον χαρακτήρισε ο συνθέτης, ερμήνευσε τραγούδια που περιλαμβάνονται σε δύο μόνο κύκλους τραγουδιών του Μάνου Χατζιδάκι! Συγκεκριμένα, ερμήνευσε τραγούδια από τα έργα «Ο οδοιπόρος, το μεθυσμένο κορίτσι και ο Αλκιβιάδης» και «Χωρίον ο πόθος», για να αποδειχθεί έτσι ο πιο αφοσιωμένος «μαθητής» του Χατζιδάκι, εφόσον αποσύρθηκε εντελώς από το τραγούδι, ακολούθησε άλλο επάγγελμα, χωρίς να τραγουδήσει ξανά στη ζωή του. Θυσία, βέβαια, αρκετά σκληρή και ανεξαργύρωτη . Όμως, ο Χατζηττοφής, έστω και με αυτά τα λίγα τραγούδια που του εμπιστεύθηκε ο Χατζιδάκις, κατόρθωσε να περάσει στην χορεία των μεγάλων τραγουδιστών!
`
Η Αριάδνη αποδεικνύεται εξίσου μεγάλο και πολύπλευρο ταλέντο. Η μουσική κατάρτισή της, και γενικά η καλλιτεχνική υπόστασή της (σπούδασε σε Δραματική Σχολή, στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης και Αθήνας αλλά και στην Ανωτάτη Μουσική Ακαδημία της Σόφιας), πέραν από την ερμηνεία διαφόρων ειδών τραγουδιού, της επιτρέπουν να επιδίδεται με επιτυχία και με την σύνθεση. Πρόσφατα ολοκλήρωσε ένα νέο μουσικό έργο που τιτλοφορείται ΄΄LAUDATE΄΄, και αποτελείται από 10 τραγούδια πάνω σε ποίηση του Ντίνου Χριστιανόπουλου, τα οποία ερμηνεύει η ίδια με την ανεπανάληπτη φωνή της. Συγκεκριμένα, έχει μελοποιήσει ποιήματα του Ντ. Χριστιανόπουλου που περιλαμβάνονται στις συλλογές «Η εποχή των ισχνών αγελάδων», «Τα ξένα γόνατα» και «Ανυπεράσπιστος καϋμός»
`Τα ποιήματα αυτά είναι:
1. Μαγδαληνή
2. Διάλειμμα
3. Τύψεις
4. Χαμηλοφώνως
5. Όραμα γλυκό
6. Το έγκλημα της μοναξιάς
7. Βρόχος
8. Αναστολή
9. Τα τρυφερά κατώφλια
10. Βολέματα καταστροφής.
`
Δίνω στη συνέχεια τους στίχους από το ποίημα «Βρόχος».
`
ΒΡΟΧΟΣ
Τώρα που σ΄έχω διαγράψει απ΄ την καρδιά μου,
ξαναγυρνάς όλο και πιο πολύ επίμονα,
όλο και πιο πολύ τυρανικά·
δεν έχουν έλεος τα μάτια σου για μένα
δεν έχουν τρυφερότητα τα λόγια σου,
τα δάχτυλά σου έγιναν τώρα πιο σκληρά,
έγιναν πιο κατάλληλα για το λαιμό μου.
`
Πρόκειται για πολυεπίπεδα ποιήματα. Ποιήματα κυρίως ερωτικά, κοινωνικά και θρησκευτικά, γεμάτα μηνύματα και συναισθήματα, συνεπώς αρκετά δύσκολα ποιήματα, τα οποία όμως, χάρη στη φωνή και τη μουσική της Αριάδνης έχουν πάρει και μία άλλη διάσταση. Με την ερμηνεία της, δηλαδή μέσω της φωνής της, έχουν πάρει τώρα και την κλασική διάσταση (με την έννοια του μουσικού όρου), χωρίς να εξαλείφεται βέβαια από μέσα τους το ερωτικό, το κοινωνικό και το θρησκευτικό στοιχείο, όπως ενυπάρχει και το συναντούμε σε όλα σχεδόν τα ποιήματα του Ντ. Χριστιανόπουλου. Ας διαβάσουμε όμως το ποίημα «Τύψεις».
`
ΤΥΨΕΙΣ
Όσο περνούν οι μέρες και μακραίνει
η ηλικία της σεμνότητας, αισθάνομαι
τις ανεπαίσθητες ραγισματιές εντός μου
από νύχτα σε νύχτα να πληθαίνουν:
δρόμοι που πήρα με χαμηλωμένα μάτια,
φώτα που πέσαν πάνω μου ανελέητα,
λόγια πιο πρόστυχα κι απ’ τις χειρονομίες-
μα πιο πολύ, η όψη της μητέρας μου,
όταν γυρνώ αργά το βράδυ και τη βρίσκω
μ’ ένα βιβλίο στο χέρι να προσμένει
βουβή, ξαγρυπνισμένη και χλωμή.
`
`
Εκείνο όμως που προκαλεί μεγάλη εντύπωση στον ακροατή του έργου ΄΄LAUDATE΄΄ είναι η φωνή της Αριάδνης. Φωνή αγέρωχη! Εννοώ φωνή μεταλλική, στέρεη, κρυστάλλινη και κυρίως γεμάτη ηχοχρώματα! Την αντιλαμβάνομαι σαν ένα κράμα, φτιαγμένο από το ερωτικό στοιχείο που φέρει η φωνή της Νάνας Μούσχουρη, από το επικό στοιχείο που διακρίνει την φωνή της Μαρίας Φαραντούρης και από το λυρικό στοιχείο που είχε η φωνή της μεγάλης και αξέχαστης Φλέρυς Νταντωνάκη, όπως την έχει απαθανατίσει ο Μ. Χατζιδάκις στο δίσκο «Λειτουργικά», γεγονός φυσικά που πιστοποιεί και τη μεγάλη αξία που έχει η φωνή της Αριάδνης. Για την ακρίβεια, η φωνή της στο έργο ΄΄LAUDATE΄΄, άλλοτε θυμίζει ερωτικό ύμνο, άλλοτε θυμίζει σπαρακτικό μοιρολόι και άλλοτε θυμίζει επιτάφιο θρήνο.
`
ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
Τις νύχτες μες στο βρώμικο λιμάνι
σβήνει απ’ τ’ αυτιά μου η προδομένη μουσική.
Μα το απομεσήμερο, όταν σχολούνε τα παιδιά,
στήνω καρτέρι για τα πιο ωραία μάτια,
και τότε σβήνουν οι σκληρές φωνές εντός μου,
ξεχνώ τα ξένα γόνατα και τους αυχένες,
λιγότερο επικίνδυνη νιώθω τη μοναξιά μου
κι ακούω ξανά την προδομένη μουσική.
`
Γενικά, θα έλεγα πως ολόκληρο το έργο είναι ένας δοξαστικός ύμνος στη ζωή με όλες τις εκφάνσεις της. Ειδικά όμως, θα έλεγα πως είναι ένας ύμνος στον έρωτα. Ας μην ξεχνάμε, εξάλλου, πως η λέξη LAUDATE (Λαουτάτε) προέρχεται από τα λατινικά, ακούγεται στην κυριακάτική λειτουργία των Λατίνων όπου εκεί οι καθολικοί ιερείς ψέλνουν ανάμεσα σε άλλα και το περίφημο «Laudate omnes gentes, laudate Dominum» («Υμνείτε τον Κύριο όλα τα έθνη»). Δίνω στη συνέχεια ένα απόσπασμα από το ποίημα «Μαγδαληνή».
`
ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ
Τον ξεχώρισα μόλις τον είδα, ήμουνα ταχτική στα κηρύγματά του·/
πούλησα κι ένα κτηματάκι της θείας μου για να τον ακολουθήσω./
Όμως όταν πια όλα τα ξόδεψα, αποφάσισα να πουλήσω και το κορμί μου,/
στην αρχή στους ανθρώπους των καραβανιών, κατόπι στους τελώνες ·/
κοιμήθηκα με σκληροτράχηλους Ρωμαίούς κι οι Φαρισσαίοι δε μου είναι άγνωστοι./
Κι όμως μέσα σ’ αυτά δεν ξεχνούσα τα μάτια του./
Μήνες για χάρη του έτρεχα απ’ το ναό στο λιμάνι/
κι από την πόλη στο Όρος των Ελαιών./
Κύριε μυροπώλη, κάντε μου, σας παρακαλώ, μια μικρή έκπτωση./
Για ένα βάζο αλαβάστρου δεν φτάνουν οι οικονομίες μου./
Κι όμως πρέπει να αποχτήσω αυτό το μύρο με τα σαράντα αρώματα./
Μ’ αυτό το μύρο θ’ αλείψω τα πόδια του,/
μ’ αυτά τα μαλιά θα σφουγγίσω τα πόδια του,/
μ’ αυτά τα χείλη, τα πόδια του τα εξαίσια κι άχραντα θα φιλήσω./
`
Το αποκορύφωμα όμως, είναι το ενδέκατο τραγούδι που τιτλοφορείται «Laudate του W.A. MOZART» όπου εκεί η τραγουδίστρια Αριάδνη ελευθερώνει και απογειώνει όλη τη γκάμα των φωνητικών χορδών της, με αποτέλεσμα να δονεί σύγκορμα και να συνεπαίρνει τον ακροατή της, κάνοντάς τον να νιώθει όπως τον απελευθερωμένο αλλά ανεξέλεγκτο χαρταετό που τον παρασύρει το ελαφρό αεράκι και τον ταξιδεύει πάνω από τον έρημο Απόστολο Ανδρέα που βρίσκεται στο άκρο της μαρτυρικής χερσονήσου της Καρπασίας, πάνω από τον αγέρωχο Ψηλορείτη, το καταγάλανο Αιγαίο, τη βουβή Αγία Σοφία, τον καρτερικό Άγιο Δημήτριο, χωρίς όμως να έχει τελειωμό αυτό το ταξίδι. Είναι ένα αέναο ταξίδι μέσα στην ελληνική ιστορία, στην ελληνική παράδοση και στον ελληνικό πολιτισμό!
`
********
Ο Χρήστος Μαυρής (Λιμνάτι Λεμεσού, 1954) παρακολούθησε μαθήματα Ανθρωπιστικών Σπουδών (Μόσχα) και δημοσιογραφίας (Αθήνα). Εργάζεται ως δημοσιογράφος στον ημερήσιο τύπο στην Κύπρο.
Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές Ενέδρα (1978- τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο των Μορφωτικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας Κύπρου), Οι θέσεις του Απρίλη (1980), Ο μέγας αντίδικος (1993), Αποκαθήλωση (1995 -τιμήθηκε με το Βʼ Κρατικό Βραβείο του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου), Ο αγρός του αίματος (2002), Ο εσπερινός της μνήμης (2003), Στις πολιτείες των αλλόκοτων πουλιών (2010).
Σε αυτοτελείς εκδόσεις έχει δώσει κριτικά δοκίμια και σύντομες μελέτες που αναφέρονται στο έργο των Μανώλη Αναγνωστάκη, Πέτρου Στυλιανού, Πίτσας Γαλάζη, Τάκη Σινόπουλου, Κώστα Μόντη, Μιχάλη Πασιαρδή, Μάριου Τόκα. Επίσης, τα βιβλία Το Πνεύμα της εποχής μας. 20 εκλεκτές συνεντεύξεις (1992) και ʽΕίμαστε η γενιά της ήτταςʼ. Συνεντεύξεις με τον Μάριο Τόκα (2009). Συμμετείχε επίσης σε ομαδικές εκδόσεις ποίησης.