Β’ Τόμος, Κεφάλαιο 5
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
Ο ΝΕΟΦΑΣΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η PAX AMERICANA
Ζάτουνα, 2 Ἰουνίου 1969
Σκέφτομαι ὅτι τό πιό ἐπαναστατικό καθῆκον τῶν προοδευτικῶν μας δυνάμεων καί ὅλου τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ ἦταν χθές, εἶναι σήμερα καί θά εἶναι αὔριο ἡ ἐξόντωση τοῦ φασισμοῦ στή χώρα μας. Νά ὑπό ποιό πρίσμα νομίζω ὅτι θά πρέπει νά ἐξετασθεῖ τό σύνολο τῶν σκέψεων πού ἀναπτύσσονται ἐδῶ ἤ πού ἀνέπτυξα αὐτή τήν περίοδο. Ἡ σημερινή δικτατορία θά πρέπει, κατά τή γνώμη μου, νά ἐξηγηθεῖ ὡς τό ἀποτέλεσμα ἀπό τήν ὑποτίμηση αὐτοῦ τοῦ παράγοντα στή χώρα μας. Σ’ αὐτό τό ἁμάρτημα –τῆς ὑποτίμησης– δέν ἔπεσε μονάχα ἡ Ἀριστερά, ἀλλά ὁλόκληρος ὁ πολιτικός –ὁ μή φασιστικός– κόσμος τῆς χώρας καί κοντά σ’ αὐτόν ὅλοι οἱ μή φασίστες στρατιωτικοί, ὑπάλληλοι, καθηγητές, ἐπιστήμονες, νέοι καί νέες καί, γενικά, οἱ κοινωνικοί παράγοντες τῆς χώρας. Φυσικά, ὁ φασισμός σήμερα δέν τολμᾶ νά πεῖ τό ὄνομά του. Τί ἄλλο ὅμως εἶναι οἱ Παπαδόπουλοι καί οἱ Παττακοί; Καί οἱ ἴδιοι δέν τολμοῦν νά τό ὁμολογήσουν, γιατί τρέμουν τόν ἑλληνικό λαό, ἐνῶ τά ἀφεντικά τους, οἱ Ἀμερικανοί, δέν τό θέλουν ἐπίσης, γιατί φοβοῦνται τή διεθνῆ κοινή γνώμη.
Φυσικά, ἡ φασιστική ἰδεολογία μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι εἶναι ἀνύπαρκτη στή χώρα μας. Ἐννοῶ ὡς πολιτικό ρεῦμα μέσα στό λαό. Ὑπάρχουν μόνο πολλά φασιστικά στοιχεῖα πού δροῦν ὡς μεμονωμένες ὁμάδες στό στρατό, στά σώματα ἀσφαλείας, στό δικαστικό σῶμα, στόν κρατικό μηχανισμό, στά συνδικάτα καί σέ ἄλλα καίρια σημεῖα τῆς δημόσιας ζωῆς.
Τό πιό σπουδαῖο εἶναι ὅτι οἱ ὁμάδες αὐτές βρίσκονται σέ ἄμεση σχέση μέ τίς μυστικές ὑπηρεσίες τῶν ΗΠΑ. Ἔχουν τήν ἀπεριόριστη ὑποστήριξή τους. Μιά τέτοια φασιστική ὁμάδα ἦταν καί οἱ δεκατέσσερις συνταγματάρχες, πού γιά πολύ καιρό συνωμοτοῦσαν στά παρασκήνια, ἕως ὅτου, ἐκμεταλλευόμενοι τίς πολιτικές προετοιμασίες τῆς Ἄκρας Δεξιᾶς γιά βίαιη λύση, ἅρπαξαν μέ δόλο τήν ἐξουσία. Ἄλλες γνωστές φασιστικές ὁμάδες ἦταν: ἡ ὁμάδα τοῦ αὐλικοῦ Δόβα1, πού ἀπέβλεπε, σέ συνεργασία μέ τά Ἀνάκτορα, στή δικτατορία τῶν στρατηγῶν· ἡ ὁμάδα τοῦ εἰσαγγελέα Κόλλια2, πού συγκέντρωνε γύρω του τούς φασίστες δικαστικούς καί πού συνεργάσθηκε στήν πρώτη φάση τῆς δικτατορίας τῶν συνταγματαρχῶν μαζί τους· στή Θεσσαλονίκη, ἦταν γνωστή ἡ φασιστική ὁμάδα τοῦ στρατηγοῦ τῆς χωροφυλακῆς Μήτσου, ὅπως ἐπίσης καί ἡ ἄλλη τοῦ Γιοσμᾶ3. Στά σώματα ἀσφαλείας οἱ ὁμάδες αὐτές ἐκδηλώθηκαν σέ ὅλο τους τό μεγαλεῖο μετά τήν 21η Ἀπριλίου. Στήν Ἀσφάλεια Ἀθηνῶν, στόν Πειραιά καί στή Θεσσαλονίκη. Μέ ὑποομάδες σέ ὅλες τίς Ἀσφάλειες τῆς χώρας. Γενικά, μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι τά τμήματα τῆς Ἀσφάλειας, στήν ἀστυνομία, στή χωροφυλακή καί στό στρατό, ἀποτελοῦν τή ραχοκοκαλιά τῆς φασιστικῆς δύναμης στή χώρα μας.
Πέρα ὅμως ἀπ’ αὐτές τίς καλά ὀργανωμένες φασιστικές ὁμάδες, περισσότερο ἴσως ἐπικίνδυνο καί ἀνησυχητικό εἶναι τό γεγονός τῆς μεγάλης ἐξάπλωσης τῆς φασιστικῆς νοοτροπίας σέ ὁρισμένα στρώματα τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας. Βασικά, ἡ πλειονότητα τῶν νεοτέρων, κυρίως, ἀξιωματικῶν καί ὑπαξιωματικῶν τῶν ἐνόπλων δυνάμεων καί τῶν σωμάτων ἀσφαλείας διακατέχονται ἀπό καθαρά φασιστικές ἀντιλήψεις!
Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τή νεότερη γενιά τῶν τεχνοκρατῶν, αὐτῶν δηλαδή πού συνήθως παίρνουν τίς περισσότερες καίριες θέσεις στούς μηχανισμούς τῆς οἰκονομίας καί τῆς διοικήσεως. Μέ ἄλλα λόγια, σέ ὅλα τά δυναμικά ἐρείσματα τῆς δημόσιας ζωῆς –διοίκηση, οἰκονομία, ἄμυνα, ἀστυνόμευση– κυριαρχεῖ ἡ φασιστική νοοτροπία! Φυσικά, αὐτή ἡ διαδικασία τῆς φασιστικοποίησης τῆς δημόσιας ζωῆς τῆς χώρας μας δέν εἶναι τυχαία· ἀκολούθησε τό διεθνές προτσές τῆς ἑνοποίησης ὅλων τῶν ἐθνικῶν ἰμπεριαλισμῶν ὑπό τήν ἡγεμονία τοῦ ἀμερικανικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ, πού εἶχε ὡς συνέπεια τήν ὑπαγωγή ὅλων τῶν τοπικῶν-ἐθνικῶν δυνάμεων στήν ὑπηρεσία τῶν διεθνῶν συμφερόντων του.
Ἔτσι, σέ κάθε χώρα, ἡ ἀμερικανική πολιτική δημιουργεῖ δυναμικά ἐρείσματα σέ βάθος, χρησιμοποιώντας γιά τό σκοπό αὐτόν ὅλους τούς δημόσιους παράγοντες ἀπό τούς ὁποίους ἐξαρτᾶται ἡ διακυβέρνηση τῆς χώρας.
Διαπαιδαγωγοῦν ἔτσι, μέ βάση τόν ἀντικομμουνισμό καί ὅλες τίς ἰδεολογικές του συνέπειες –ἀντιδημοκρατισμός, ἀντιπροοδευτισμός, ἀντιπνευματισμός, ἀντιεπιστημονισμός καί, σέ τελευταία ἀνάλυση, ἀντιλαϊκισμός–, ὅλα τά μελλοντικά διοικητικά, κρατικά, οἰκονομικά, στρατιωτικά στελέχη ἐμφυσώντας τους τό φασιστικό πνεῦμα τῆς λατρείας πρός τήν ὠμή δύναμη καί βία και τῆς ὑπέρτατης περιφρόνησης τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων. Εἶναι ἡ σχολή στήν ὁποία φοίτησαν καί διακρίθηκαν οἱ Βιετναμέζοι Θιέου καί Κύ, ὁ Ἰνδονήσιος Σουχάρτο, ὁ Ἕλληνας Παπαδόπουλος καί τόσοι ἄλλοι δικτάτορες καί δικτατορίσκοι πού ἀσελγοῦν σήμερα ἐπάνω σέ δεκάδες λαούς σέ ὅλες τίς ἠπείρους. Εἶναι φανερό ὅτι τά ἄτομα αὐτά δέν ἀποτελοῦν παρά τήν κορυφή μιᾶς πυραμίδας πού ἡ βάση της ἁπλώνεται σέ ὅλες τίς θέσεις-κλειδιά τῆς δημόσιας ζωῆς. Πρόκειται γιά ἕνα φασισμό νέου τύπου, πού συνδέεται μέ τήν ἡγεμονία τοῦ ἀμερικανικοῦ ἰμπεριαλισμοῦ. Εἶναι δικό του δημιούργημα καί ἀποβλέπει στήν ἐξυπηρέτηση τῆς παγκόσμιας στρατηγικῆς τῶν ΗΠΑ. Ἑπομένως, γιά νά χαράξουμε μιά πραγματικά ρεαλιστική πολιτική θά πρέπει νά ἐκτιμήσουμε ὀρθά τήν ἔκταση καί τή δύναμη αὐτοῦ τοῦ κινδύνου, πού ἔχει δύο ρίζες. Ἡ πρώτη εἶναι ἡ συμπαράσταση τῶν Ἀμερικανῶν καί ἡ δεύτερη ἡ κατάκτηση ἀπό αὐτά τά στοιχεῖα, μέ τή βοήθεια τῶν Ἀμερικανῶν, ὅλων τῶν ζωτικῶν τομέων τῆς ἐθνικῆς ζωῆς.
Νά γιατί θεωρῶ τό ξεκαθάρισμα αὐτοῦ τοῦ κοινωνικοῦ καί ἐθνικοῦ καρκινώματος ὡς τό κατεξοχήν ἐπαναστατικό καθῆκον πού μπαίνει σήμερα μπροστά μας. Ἰδιαίτερος εἶναι ὁ ρόλος τῶν ἐθνικῶν ἐνόπλων δυνάμεων μέσα σ’ αὐτό τό διεθνές πλέγμα σχέσεων πού ἔχει ἐπιβάλει ὁ ἀμερικανικός ἰμπεριαλισμός.
Ἡ διεθνοποίηση τῶν ἀντιθέσεων εἶχε ὡς συνέπεια τή διεθνοποίηση τῶν τοπικῶν στρατῶν. Ἄς πάρουμε τήν περίπτωση τῆς δικῆς μας χώρας. Γιά ποιό σκοπό διατηροῦμε τόσο ὑπερβολικές δυνάμεις, δαπανώντας γι’ αὐτές τό μεγαλύτερο μέρος τοῦ δημοσίου χρήματος; Γιά νά προστατέψουν τά ἐθνικά ἐδάφη; Ὅμως, ἀπό ποιούς; Ἀπό τούς Τούρκους, πού ἀνήκουν κι αὐτοί στό ΝΑΤΟ, ἤ ἀπό τούς Βουλγάρους, πού ἀνήκουν στό Σύμφωνο τῆς Βαρσοβίας; Στήν πρώτη περίπτωση, εἶναι βέβαιο ὅτι οἱ Ἀμερικανοί καί τό ΝΑΤΟ εἶναι σέ θέση εἴτε νά ἀποσοβήσουν τήν ἐνδεχόμενη σύρραξη –ὅπως ἔγινε τό 1967– εἴτε, ἄν δέν τό κατορθώσουν, πράγμα ἀπίθανο, νά τῆς δώσουν τή μορφή καί τίς λύσεις πού αὐτοί θέλουν!
Διαθέτουν γιά τό σκοπό αὐτόν ὅλα τά μέσα! Δηλαδή ἐλέγχουν ἐξίσου σταθερά καί τίς δύο πλευρές. Στή δεύτερη περίπτωση, δηλαδή τῆς ἐπίθεσης ἀπό τό μέλος τοῦ Συμφώνου τῆς Βαρσοβίας, τά πράγματα εἶναι ἀκόμη περισσότερο ἁπλά. Διότι αὐτομάτως τό ΝΑΤΟ καί πάνω ἀπ’ ὅλους οἱ ΗΠΑ θά πάρουν μέρος στή σύρραξη.
Δηλαδή θά ἔχουμε μιά ἀναμέτρηση διεθνοῦς καί ὄχι τοπικοῦ-ἐθνικοῦ χαρακτήρα. Ἑπομένως, ἡ ὑπέρμετρη ἀνάπτυξη τῶν ἐθνικῶν μας ἐνόπλων δυνάμεων δέν ἐξυπηρετεῖ τά συμφέροντα τῆς χώρας, ἀλλά ἄλλους σκοπούς. Ποιούς; Πρῶτον, τήν ἀμερικανική στρατιωτική στρατηγική, πού τήν ἐνδιαφέρουν οἱ τοπικές δυνάμεις ὡς δευτερεύοντες παράγοντες στηρίξεως τῆς βασικῆς ἀμερικανικῆς δύναμης κρούσεως. Καί, δεύτερον, τήν ἀμερικανική πολιτική στρατηγική, πού τήν ἐνδιαφέρει ἡ παγίωση τῆς Pax Americana, μέ τήν κατάργηση τῶν λαϊκῶν κινημάτων καί ὁλόκληρων ἀκόμη λαῶν πού δέν συμφωνοῦν μέ τήν κυριαρχία τῶν Ἀμερικανῶν στίς χῶρες τους. Δηλαδή, ἔχουν ἀναθέσει στίς τοπικές-ἐθνικές δυνάμεις ἀστυνομικοπολιτικά καθήκοντα. Τίς προορίζουν κυρίως γιά τό ἐσωτερικό καί πολύ λιγότερο γιά τό ἐξωτερικό μέτωπο. Εἶναι ὄργανα μέσω τῶν ὁποίων ἐξασφαλίζουν τόν ἀπόλυτο ἔλεγχό τους στή δεδομένη χώρα. Γι’ αὐτόν τό λόγο φροντίζουν νά τούς δίνουν τό μεγαλύτερο μερίδιο τοῦ δημόσιου προϋπολογισμοῦ, ἀδιαφορώντας ἄν μ’ αὐτόν τόν τρόπο γονατίζει ἡ ἀναιμική συνήθως οἰκονομία τῶν χωρῶν πού ἔχουν κάτω ἀπό τό πέλμα τους.
Δέν εἶναι, λοιπόν, παράξενο, τό ὅτι αἰφνιδίως οἱ νεότεροι στρατιωτικοί τῶν κρατῶν πού βρίσκονται στή ζώνη τῆς ἀμερικανικῆς ἰμπεριαλιστικῆς ἐπιρροῆς κατελήφθησαν ἀπό ἐθνικό μένος καί βάλθηκαν νά παίζουν τό ρόλο τοῦ ἐθνικοῦ σωτῆρος! Εἶναι ἡ σχολή τῆς Pax Americana, πού θέλει τούς στρατιωτικούς χωροφύλακες καί δυνάστες στή χώρα τους. Γι’ αὐτόν τό λόγο τούς ἐμποτίζει μέ τή φασιστική ἰδεολογία, ἐμπλουτισμένη μέ τίς ἐμπειρίες τοῦ Βιετνάμ, τῆς Ἰνδονησίας, τοῦ Ἁγίου Δομινίκου καί τῆς Ἑλλάδας. Γιατί ὁ σύγχρονος ἀμερικανικός ἰμπεριαλισμός εἶναι ὁ φασισμός πού στηρίζεται στή μεγαλύτερη οἰκονομικοστρατιωτική δύναμη ὅλων τῶν αἰώνων. Δέν εἶναι ἕνας, ἀλλά δεκάδες Χίτλερ πού ἔχουν μπήξει τόν σύγχρονο ἀγκυλωτό σταυρό –τό δολάριο, τό φίμωτρο καί τό βούρδουλα– σέ ὅλες τίς γωνιές τῆς οἰκουμένης.
Ὁ ἀξιωματικός-πρότυπο αὐτῆς τῆς σχολῆς εἶναι ἐκεῖνος πού βάζει πάνω ἀπ’ ὅλα τά συμφέροντα τῆς Pax Americana. Ἔχει χάσει τό πατριωτικό του αἴσθημα. Ἀποτελεῖ ἕνα ἐξάρτημα, μιά βίδα, μιᾶς κολοσσιαίας διεθνοῦς μηχανῆς, τῆς ὁποίας ὁ ἐγκέφαλος σκέπτεται «πενταγωνικά».
Μέ ἄλλα λόγια, ἀνήκει στά σώματα πραιτοριανῶν στήν ὑπηρεσία τῆς ΝέαςΡώμης. Ὡς ἐκ τούτου, ἔπαψε νά ἀνήκει στό ἔθνος καί στό λαό του. Ἔχει τήν ἀγωγή καί τή συνείδηση τοῦ πράκτορος. Εἶναι, μέ ἄλλα λόγια, ἕνας φασίστας νέου τύπου, δηλαδή μέ «διεθνῆ», δηλαδή ἀμερικανική, συνείδηση, σέ ἀντίθεση μέ τούς πνευματικούς του πατέρες, τούς Γερμανούς καί τούς Ἰταλούς φασίστες, πού τούς διέκρινε, ὅπως εἶναι γνωστό, ἄγριος σοβινισμός.
Καί ἐνῶ τό διεθνές ἰμπεριαλιστικό στρατόπεδο προχώρησε στήν ἑνοποίησή του, κάτω ἀπό τήν κυριαρχία τῶν ΗΠΑ, στό ἀντίθετο στρατόπεδο τοῦ σοσιαλισμοῦ εἴχαμε μιάν ἀντίθετη, θά λέγαμε, διαδικασία. Δηλαδή τό σπάσιμο τῆς μονολιθικῆς ἑνότητας τῆς σταλινικῆς περιόδου καί τήν προβολή ἐθνικῶν κομμουνιστικῶν κινημάτων σέ μιά σειρά χῶρες –Γιουγκοσλαβία, Κίνα, Ἀλβανία, Κούβα, Ρουμανία, Τσεχοσλοβακία–, καθώς καί σέ μιά σειρά κόμματα – Ἰταλία, Γαλλία, Ἑλλάδα κ.λπ.
Ἐκ πρώτης ὄψεως, φαίνεται ὅτι οἱ χῶρες τοῦ ἰμπεριαλισμοῦ διαθέτουν περισσότερη ὡριμότητα, μιά καί μπόρεσαν νά ξεπεράσουν τίς διαφορές τους καί νά προχωρήσουν στήν ἑνοποίησή τους – οἰκονομική, πολιτική καί στρατιωτική. Ὅμως, ἄν ἐξετάσουμε τά πράγματα καλύτερα, θά δοῦμε ὅτι, ἐντελῶς ἀντίθετα, ὁ παραμερισμός τῆς κρίσης στίς χῶρες τοῦ ἰμπεριαλισμοῦ εἶναι ἀποτέλεσμα παρακμῆς, ἐνῶ στή δεύτερη περίπτωση βρισκόμαστε μπροστά σέ μιά κρίση ἀνάπτυξης. Πράγματι, ἡ ἐπιτευχθεῖσα ἑνότητα στό πρῶτο στρατόπεδο δέν εἶναι στήν οὐσία ἑνότητα, ἀλλά κυριαρχία μιᾶς ὑπερδύναμης ἐπάνω στίς ἄλλες χῶρες. Εἶναι ἡ «ἑνότητα» τοῦ κόσμου τῆς Ρώμης. Δηλαδή, δέν ἔχουμε ἰσοδύναμα καί ἰσότιμα κέντρα ἑνωμένα γύρω ἀπό ἕνα κοινό ἰδεῶδες ἤ σκοπό, ἀλλά ἕνα ὑπερκέντρο, τίς ΗΠΑ, καί γύρω του δορυφόρους διαφορετικῆς ἰσχύος, ἀπολύτως ὑποταγμένους στά συμφέροντα τῆς Μητροπόλεως.
Εἴδαμε πώς, γιά νά τό ἐπιτύχουν αὐτό οἱ Ἀμερικανοί, στηρίχθηκαν στίς πλέον ὀπισθοδρομικές, ἀντιδραστικές, ἀντιλαϊκές δυνάμεις τῆς κάθε χώρας, δηλαδή στήν οἰκονομική ὀλιγαρχία, στούς στρατιωτικούς, στούς τεχνοκράτες καί στούς διεφθαρμένους πολιτικούς. Ὑπέταξαν στόν ἔλεγχό τους τίς ἐθνικές οἰκονομίες καί τούς τοπικούς στρατούς. Ἐπέβαλαν τελικά τήν ἀπόλυτη κυριαρχία τους ἀκόμα καί σέ οἰκονομικούς κολοσσούς, ὅπως εἶναι ἡ Ἀγγλία, ἡ Γερμανία, ἡ Ἰαπωνία, ἡ Ἰταλία καί ἡ Γαλλία. Στήν τελευταία αὐτή χώρα, ἡ στάση τοῦ Ντέ Γκώλ ἦταν μιά πολυτέλεια πού τοῦ τήν ἐπέτρεψαν οἱ Ἀμερικανοί, τόσο μᾶλλον ἀφοῦ στήν οὐσία κυριαρχοῦσαν καί κυριαρχοῦν στή γαλλική οἰκονομία. Ἔτσι, ἀναγκαστικά, σ’ ὅλες τίς χῶρες τῆς ἀμερικανικῆς Ρώμης, ὑπῆρξε κάμψη τοῦ ἐθνικισμοῦ, ὄχι μόνο στόν οἰκονομικό, πολιτικό καί στρατιωτικό τομέα, ἀλλά ἀκόμα καί στόν πνευματικό καί στήν περιοχή τῆς κουλτούρας, πού κινδυνεύει σοβαρά ἀπό τήν εἰσβολή τῆς κουλτούρας τοῦ Γιάνκη. Ἐξοὗ καί οἱ ἀπελπισμένες, σπασμωδικές ἀντιαμερικανικές ἐκδηλώσεις τῶν φοιτητῶν καί τῶν ἐκπροσώπων τῆς κουλτούρας στίς χῶρες αὐτές.
Οἱ σοσιαλιστικές ἰδέες, ἀντίθετα, στηρίζονται στά πιό ζωντανά στοιχεῖα ἑνός ἔθνους, ἑνός λαοῦ, μιᾶς κοινωνίας. Φορεῖς τους εἶναι οἱ ἐκπρόσωποι τῆς ἐργατικῆς τάξης καί γενικότερα τῶν ἐργαζομένων. Εἶναι ἐπίσης ἡ πνευματική ἡγεσία. Μέ ἄλλα λόγια, οἱ ἀληθινοί δημιουργοί ζωῆς. Οἱ πλάστες ὅλων τῶν ὑλικῶν καί πνευματικῶν ἀγαθῶν. Δέν εἶναι παράσιτα, ὅπως οἱ κεφαλαιοῦχοι ἤ οἱ ἀξιωματικοί, ἀλλά ἄνθρωποι τοῦ σωματικοῦ καί πνευματικοῦ μόχθου, στόν ὁποῖο στηρίζεται ἡ ὕπαρξη τῆς κοινωνίας, τοῦ λαοῦ, τοῦ ἔθνους. Ἔτσι, αὐτή ἡ δημιουργός ἰδιότητα τούς δένει σφιχτά μέ τή γῆ καί τό λαό, πού ὀργώνουν γιά νά καρποφορεῖ.
Αὐτή ἡ διαφορά ἀνάμεσα στά δύο βασικά ἐθνικά στοιχεῖα, στά ὁποῖα στηρίζονται οἱ δύο κόσμοι, προσδιορίζει τίς σημερινές ἐξελίξεις στά δύο ἀντίθετα παγκόσμια στρατόπεδα. Οἱ ἰμπεριαλιστές, ὅπως εἴδαμε, στηρίζονται στά παρασιτικά στοιχεῖα. Ἑπομένως, δέν συναντοῦν ἰδιαίτερες δυσκολίες, γιατί αὐτή ἡ κατηγορία ἀτόμων δέν ἔχει οὐσιαστικά ἐθνικούς δεσμούς. Ὁ σοσιαλισμός ὅμως στηρίζεται στούς δημιουργούς τῆς ἐθνικῆς ζωῆς καί τοῦ ἐθνικοῦ πολιτισμοῦ, ὁπότε στήν περίπτωσή τους ἡ διαδικασία τῆς ἑνοποίησης εἶναι δύσκολη καί πολύπλοκη, δεδομένου ὅτι ἡ ταχύτητα μέ τήν ὁποία ἐξελίσσονται σήμερα τά διεθνῆ γεγονότα δέν ἔχει ἀκόμα ἐπιτρέψει μιάν ὁμοιόμορφη καί ἀπό ὅλους παραδεκτή ἀνάλυση καί ἀντιμετώπιση τῆς παγκόσμιας κατάστασης.
Ἔτσι, φτάσαμε σ’ αὐτό τό παράδοξο ἀποτέλεσμα: οἱ ἐκ παραδόσεως «ἐθνικιστές», δηλαδή τά συντηρητικά στοιχεῖα, ἀπώλεσαν τόν ἐθνικισμό τους ὑποτάσσοντάς τον στίς στρατηγικές σκοπιμότητες ἑνός ξένου ἔθνους, ἐνῶ αὐτοί πού χαρακτηρίζονται «ἀπάτριδες διεθνιστές» –εἴτε βρίσκονται στό δυτικό εἴτε στό ἀνατολικό στρατόπεδο– εἶναι οἱ γνήσιοι φορεῖς τῶν ἐθνικῶν συμφερόντων. Μήπως ὅμως οἱ πρῶτοι ἔγιναν «διεθνιστές» καί οἱ δεύτεροι «ἐθνικιστές»; Φυσικά, ὄχι. Γιατί ὁ «διεθνισμός» τῶν πρώτων δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἡ ὑποταγή τῆς χώρας τους σέ μιάν ἄλλη, ἐνῶ διεθνισμός σημαίνει ἰσότιμη συνεργασία ὅλων τῶν λαῶν τῆς γῆς, ἐλεύθερη συνεργασία στή βάση τοῦ ἀμοιβαίου σεβασμοῦ τῶν δικαιωμάτων. Οὔτε ὅμως καί ὁ «ἐθνικισμός» τῶν δεύτερων ἔχει τό χαρακτήρα τοῦ νοσηροῦ σοβινισμοῦ πού χαρακτήριζε τούς στρατοκράτες «ἐθνικιστές» τῆς περασμένης γενιᾶς. Αὐτούς, δηλαδή, πού ἔβαζαν τά συμφέροντά τους πάνω ἀπό τά συμφέροντα τῶν ἄλλων λαῶν καί ἔκαναν τυχοδιωκτικά κατακτητικά ὄνειρα. Ὁ «ἐθνικισμός» τῶν σοσιαλιστῶν εἶναι ὁ βαθύς πατριωτισμός, ἡ βαθιά καί οὐσιαστική σύνδεσή τους μέ τή χώρα τους, ἡ μεγάλη ἀγάπη γιά τό λαό τους, τό πάθος τους γιά τήν πρόοδο καί τήν εὐημερία τῆς πατρίδας τους, πού ὅμως δέν τήν τοποθετοῦν ἐπιθετικά ἐπάνω ἀπό τίς ἄλλες χῶρες καί τούς ἄλλους λαούς.
Γιατί πιστεύουν στήν παγκόσμια εἰρήνη καί τή συνεργασία πού ὁραματίζεται ὁ σοσιαλισμός. Πιστεύουν στήν παγκόσμια ἀδελφοσύνη. Πιστεύουν ἀκόμα ὅτι ἡ παγκόσμια κοινωνία τῶν λαῶν ἔχει φθάσει πλέον στό ἱστορικό ἐκεῖνο στάδιο ὡριμότητας ὅπου εἶναι δυνατόν νά ἀποκλεισθοῦν οἱ πόλεμοι ὡς μέσον ἐπιλύσεως τῶν διαφορῶν καί νά ἀντικατασταθοῦν ἀπό τήν ἰσότιμη συνένωση ὅλων τῶν λαῶν τῆς γῆς στόν κοινό ἀγώνα γιά τήν οἰκοδόμηση τῆς παγκόσμιας, πανανθρώπινης εὐημερίας. Στόν ἀγώνα καί στήν προσπάθεια αὐτή ὁ κάθε λαός θά μπεῖ μέ ὅλες του τίς ἐθνικές δυνάμεις, καί θά προσπαθήσει νά προσφέρει τό μέγιστο τῶν ἐθνικῶν του δυνατοτήτων. Ἑπομένως, ἐάν ὁ «ἐθνικισμός» τῶν στρατοκρατῶν σημαίνει πόλεμο καί κατάκτηση, ὁ «ἐθνικισμός» τῶν σοσιαλιστῶν σημαίνει συνεργασία καί προσφορά!
The post Μίκης Θεοδωράκης, «Το χρέος», Α΄έκδοση, 1974 appeared first on Ποιείν.