Γνωμικά τετράστιχα, ποίημα ΛΓ’
Όταν κάποια προσβολή κάποτε καίει την ψυχή σου,
φέρε στο νού το Χριστό και τα χτυπήματα του
και πόσο μέρος απ’τις πληγές του Κυρίου είναι τούτα·
κι αυτό θα είναι το νερό να σβήσεις τη λύπη σου.
Ο έρωτας, η μέθη, η ζήλεια κι ο δαίμονας είναι ίσα·
όποιον χτυπήσουν, βουλιάζουν το μυαλό του·
το λιώσιμο, η προσευχή, τα δάκρυα, να τα φάρμακα.
Αυτή είναι η γιατρειά στα δικά μου πάθη.
Τίποτα μή θεωρείς ισάξιο με τον πιστό φίλο,
που δεν τον έφερε το ποτήρι κι η ταραχή του καιρού·
αλλά αυτός δεν χαρίζει παρά μόνο ότι μας συμφέρει.
Αναγνώριζε όρια της έχθρας, όχι όμως της φιλίας.
Γιατί να θεωρούμαι αίτιο για όλα το δόλιο
εχθρό, αφού του δίνομε εξουσία με τον τρόπο που ζούμε;
Να κατηγορείς τον εαυτό σου ή για όλα ή για τα πιο πολλά·
τη φωτιά βάζομε εμείς, η φλόγα είναι του Πνεύματος.
Η όψη συναρπαστική, κρατήθηκα όμως·
δεν έστησα είδωλο στην αμαρτία.
Άν στήσεις είδωλο, που καιρός για πράξεις;
αυτά της πάλης τα σκαλιά με τον εχθρό.
Τ’ωραιότερο δώρο για το Θεό είναι ο τρόπος·
κι αν υποφέρεις τα πάντα, τίποτ’άξιο δε θα υποφέρεις.
Ότι δίνει κι ένας φτωχός αυτό να προσφέρεις.
Ο καθαρός δε μοιράζεται την αμοιβή της πόρνης.
`
Σε φτώχεια φιλοσοφημένη
Σύ που τρυφάς, με την αρρώστεια χαίρεσαι, πλούσιος ως είσαι·
έχεις τη συμφορά και της αρρώστιας σου το φάρμακο.
Φτωχός ο άλλος μα εγκρατής· και τρισευτυχισμένος
όποιος δεν έχει μήτε συμφορά κι ούτε και φάρμακο.
Τον που’ναι πλούσιος μά στα πάθη υποταγμένος
απ’το φτωχό θα προτιμούσα και σοφό,
όταν το δυνατό μά ανόητο προτιμήσω
απ’αυτόν που είναι ολόγερος όχι όμως τόσο δυνατός.
`
Όμοιο
Είναι ένας άρρωστος βαριά και φάρμακα πολλά
παίρνει για τις αρρώστιες του κι άλλος υγεία γεμάτος,
χωρίς ούτε ένα φάρμακο· ποιόν πες μου μακαρίζεις;
σίγουρα το γερό κι εσύ όπως ο κόσμος όλος.
Έτσι κι αυτόν που χρειάζεται λίγα, φτωχός κι αν είναι
αλλά όχι αυτόν που κολυμπά σε χρήματα και πάθη.
`
Στην υπομονή
Ευτυχισμένο αν βρεις μες στους κακούς
του τέλους ξέρε η ελπίδα τον κρατεί.
Κι αν κάποιο βρεις καλό μες στα δεινά,
άγνισμα η λύπη ξέρε· κι αν μικρό
ίχνος πηλού έχει, πρέπει με τους πόνους
να σβήσει, να μή μείνει τίποτα για τη φωτιά.
Η του εχθρού είναι πειρασμός και πάλι
απ’το Θεό ευκαιρία να δειχτείς μεγάλος.
Ο Ιώβ ο νικηφόρος ας σε πείσει.
`
*
Γρηγόριος ο Θεολόγος: Γνώμες σε τέσσερις στίχους
Πόνημα είναι του Γρηγορίου,
βαδίζω μέσα σε τέσσερις στίχους·
με πνευματικές γνώμες κάνω θυμητάρι της σοφίας.
Την πράξη βάζεις μπρός ή τη θεωρία;
των τελείων έργων αυτή, των πολλών η πράξη.
Είναι κι οι δύο σωστές κι αγαπημένες,
σ’όποια κλίνεις εσύ, σ’αυτήν απλώσου.
Να μή διδάσκεις ή να διδάσκεις με τον τρόπο σου.
Μή με το ένα χέρι τραβάς και απωθείς με το άλλο.
Θα χρειαστείς λιγότερα λόγια πράττοντας όσα πρέπει.
Ο ζωγράφος διδάσκει πιο πολύ με τις ζωγραφιές του.
Τίποτε μην τάξεις στο Θεό ούτε από τα μικρότερα,
γιατί του Θεού ήταν πρίν τα λάβει. Τι λέω λοιπόν;
Κλέβεις τα δικά σου μή δίνοντας. Ώ καινούργιο Χρέος!
Ας σε πείσει ο Ανανίας και η Σαπφείρα.
Ν’ανεβαίνεις πιο πολύ με τη ζωή σου παρά με την ιδέα σου.
Ο νούς σε κάνει Θεό, η ιδέα σου σε ρίχνει βαριά.
Το κατορθώνεις αυτό, αν δεν έχεις μέτρο σου τα μικρά.
Και σε μεγάλο ύψος να βρεθείς, δε φτάνεις την εντολή.
Κυνήγα τη δόξα, όχι την όποια κι όχι υπερβολικά.
Ανώτερο να είσαι απ’το να φαίνεσαι. Αν είσαι δίχως μέτρο
μην κυνηγάς την κούφια, μήτε τη νεανική.
Τι κερδίζει ο πίθηκος αν περνά για λιοντάρι.
Άν καλοταξιδεύεις, μην πεις μεγάλο λόγο προτού δέσεις.
Κοντά στο λιμάνι βούλιαξε καλοτάξιδο πλεούμενο
κι άλλοι σώθηκαν περνώντας μεγάλη τρικυμία.
Να, μιά ασφάλεια: μήν περιγελάς τις τύχες των άλλων
Περισσότερα ΕΔΩ
The post Γρηγόριος ο Θεολόγος, Ποιήματα (επιμ. Σοφία Ντρέκου) appeared first on Ποιείν.