`
[...] Θερινὴν νύκτα εἶχα βραδύνει ὁπωσοῦν νὰ ἐπανέλθω οἴκαδε. Εἶχα καθίσει ἐπὶ τῆς μεσημβρινῆς προκυμαίας, πρὸ τοῦ μικροῦ λιμένος, κ᾿ ἡ Σελήνη τότε ἤρχιζε νὰ ὑποφώσκῃ ὡς στιλπνὸν δρέπανον ἀπὸ τοῦ βουνοῦ. Ἦσαν περασμένα μεσάνυκτα. Καθὼς ἐτράπην τὴν ἀνατολικὴν προκυμαίαν, διὰ νὰ ὑπάγω νὰ κοιμηθῶ, ἀντικρύ μου ἐπὶ ὑψηλῆς πεζούλας μικροῦ προαυλίου, εἰς τὴν βάσιν τοῦ πετρώδους λόφου, ἐφ᾿ οὗ ἦτο κτισμένη ἡ συνοικία τῶν Κοτρωνιῶν, ἓν κλεπτοφάναρον ἔλαμπεν εἰς τὸ ὕπαιθρον, καὶ φωνὴ ἠκούετο μελαγχολικῶς νὰ τραγουδῇ. Ἦτο ὁ Καλούμπας· πρὸ τῆς θύρας τοῦ κατωγείου του, ἐκχύνων τὸν πόνον του πρὸς τ᾿ ἄστρα καὶ τὰ κύματα καὶ τὴν ἀνατέλλουσαν σελήνην, ἔψαλλεν:
Ἄναψε τὸ φαναράκι, καὶ κατέβα στὸ γιαλό·
Λῦσέ μας τὸ παλαμάρι, κι ἄιντε, κόρη μ᾿, στὸ καλό.
Τὸ ᾆσμα εἶχε τῷ ὅντι κάτι ποιητικόν. Ἀνεκάλει παλαιὰς ἀναμνήσεις τῆς ἀκμῆς τοῦ ναυτικοῦ τῆς μικρᾶς νήσου, κ᾿ ἦτο ὡς ἐκ μέρους ναυβατῶν ἀποπλεόντων ἱκεσία ἀπὸ τοῦ πλοίου ἀπευθυνομένη πρὸς τὴν κόρην τὴν ὀνειρευτήν.
Εἷς γείτων, ὁ Βαγγέλης τοῦ Μορφούλη, ἐβγῆκε στὸ μπαλκόνι, κ᾿ ἔκραξε πρὸς τὸν τραγουδιστήν:
― Λούφαξε, βρὲ Γιάννη· ἄφησέ μας νὰ κοιμηθοῦμε.
Ὁ Καλούμπας ἀπήντησε:
― Σκάσε, βρὲ τέρατο!
Κ᾿ ἐξηκολούθησε τὸ ᾆσμά του.
`
[Ὁ Καλούμπας].
`
****************************************************************
`
Πρόκειται για μια δουλειά αποτέλεσμα της πρότασης που έγινε στον συνθέτη και μαέστρο Άλκη Μπαλτά από το Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής της Πάτμου. Επελέγησαν αποσπάσματα από πέντε διηγήματά του Παπαδιαμάντη: Η γλυκοφιλούσα, Αγία Αναστάσσα, Ο Καλούμπας, Τρελή βραδυά και Το Μοιρολόγι της φώκιας. Ο συνθέτης του έργου είχε δηλώσει σε συνέντευξή του σχετικά με τη μελοποίηση που επιχείρησε:
Σε πολλά διηγήματά του ο Παπαδιαμάντης βάζει τους ήρωές του να τραγουδούν. Τους ήχους στα σημεία που η ροή των διηγημάτων διακόπτονταν και τραγουδούν προσπάθησα να ακούσω και να μεταφέρω σε μουσική. Το πράγμα δεν ήταν απλό. Πρέπει εσωτερικά να ενσωματώνεται στο πνεύμα του Παπαδιαμάντη. Ήταν μια πρόκληση.
`
Από Το Διήγημα ”Η Γλυκοφιλούσα”
1 Εισαγωγή
2.1 Επάνω Εις τον Βράχον
2.2 Και Πάλι Κίνησα Να Έρθω Χριστέ Μου Στην Αυλή Σου
3.1 Και Αν Δεν Ήτο Κανείς Πολυάσχολος
3.2 Η Σάρκα Μου Αναγάλλιασε Σιμά Σου
Από Το Διήγημα ”Αγία Αναστάσσα”
4.1 Αυτός Ο Γιώργης Του Παναγιώτ
4.2 Στο Σκιάθο Και Στο Σκόπελο
5.1 Τέλος Εφάνη
5.2 Ορχηστρικό
6.1 Εκεί Από Τα Υψηλά Δένδρα
6.2 και Κείνος Που Φοβέριζε Και Όλοι Τον Έτρεμαν
7.1 Τοιάυτα Τινά
7.2 Ορχηστρικό
Από Το Διήγημα ”Ο Καλόυμπας”
8.1 Είχε Συχνά Εργασίαν Εις Τον Ταρσανάν
8.2 Ας Παν Να Ιδούν Τα Μάτια Μου Πως Τα Περνά Η Αγάπη Μου
9.1 Φωνή Υπόρρινος
9.2 Άναψε Το Φαναράκι Και Κατέβα Στο Γιαλό
Από Το Διήγημα ”Τρελλή Βραδυά”
10.1 Την Είχαν Στρώσει Εκεί Τη Ψάθαν
10.2 Πόσες Φορές Τα Κύματα
11.1 Δεν Ήσαν Τραγούδια Αυτά
11.2 Έβγα Να Ιδείς
12.1 Αλλά Το Πρώτον Άσμα
12.2 Ντελμπεντέρισα Βασίλω
13.1 Από Μιαν Διακοπή Του Προκόπη
13.2 Βασίλω Μ’ Κάτσε Φρόνιμα
14.1 Ως Να Ηλεκτρίσθη
14.2 Βασίλω Μ’ Τα Κουμπούρια Σου
15.1 Κι Η Χιών Λεπτή Έπιπτε
15.2 Πάει Κουνίζοντας
16.1 Ο Γέρος - Χαρμόλαος
16.2 Ο Ηγούμενος Του Φαϊμεσμπουρμ
17.1 Η Τελευταία Επίσκεψις
17.2 Τα Μάτια Σ’ Αηλέ Μου Και Τουρκολένη Μου
18.1 Ολίγη Ώρα Επέρασε
18.2 Τα Μάτια Σου Άηλέ Μου
19.1 Και Η Συνοδεία
19.2 Ορχηστρικό
Από Το Διήγημα ”Το Μοιριλόγι Της Φώκιας”
20.1 Κάτω Από Τον Κρημνόν
20.2 Νησιώτικο Μοιρολόι
21.1 Τελευταίον Επήρε Τον Άντρα Της
21.2 Ορχηστρικό
22.1 Το Μοιρολόι Της Γραιάς
22.2 Αυτή Ήταν Η Ακριβούλα
23 Επίλογος