ΣΙΡΑΜΠΕΛ V
Άφησέ με να εισέλθω στο μύχιο αλφάβητό σου
να σε γνωρίσω με τ’ όνομά σου
και μέσα απ’ τα γράμματά σου
να μιλήσω γι’ αυτό που διαρκεί
και συνάμα γι’ αυγές και ομίχλες
Άφησέ με να εισέλθω για να σε μάθω
και να περιστραφώ στη δική σου τροχιά των φωνών
λέγοντάς σου τι μου συμβαίνει
περιγράφοντάς σε σ’ εσένα
Θέλω να δώσω μαρτυρία στους ανθρώπους
για τα νι και τα ζήτα σου
να σε γδύσω εμπρός τους σαν ένα κοριτσάκι
για να εκφραστούν όλα με καθαρή προφορά.
CIRABEL V
Déjame entrar a tu íntimo alfabeto
para saber lo tuyo por su nombre
y a través de tus letras
hablar de lo que permanece
y también de auroras y de nieblas
Déjame entrar para aprenderte
y girar en tu órbita de voces
hablándote de lo que me acontece
describiéndote a ti
Quiero dar testimonio a los hombres
de tus enes y tus zetas
desnudarte ante ellos como a una niña
para que todos se expresen con acento puro.
ΕΛΑ ΝΑ ΚΑΤΣΕΙΣ ΠΡΟΓΟΝΙΚΕ ΠΟΙΗΤΗ
Έλα να κάτσεις προγονικέ ποιητή
αποτίναξε τις σκιές απ’ το στόμα σου
και αφαίρεσε το σκοτάδι από το ένδυμά σου
έλα αυτό το πρωινό
που φαίνεται να διαρκεί για πάντα
και εμφανιζόμενο
φαίνεται ήδη αρχαίο
και σαν αιώνιο
έλα σ’ αυτό το βουνό
που υψώνει τις λευκές κορυφές του
σαν καθαρές σκέψεις
σ’ αυτό το ποτάμι
που αναπηδά απ’ το σκοτάδι
και βαίνει προς τη νύχτα
διασχίζοντας τη μέρα
σαν ένας λευκός θεός
έλα αυτή τη στιγμή
και δώσε στα πράγματα που φεύγουν ένα στίχο τώρα.
VEN POETA ANCESTRAL SIÉNTATE
Ven poeta ancestral siéntate
sacude las sombras de tu boca
y quita de tu traje las tinieblas
ven a esta mañana
que parece durar por siempre
y apareciendo
parece ya antigua
y como eterna
ven a esta montaña
que yergue sus picos blancos
como pensamientos puros
a este río
que sale de la oscuridad
y va a la noche
atravesando el día
como un dios blanco
ven a este momento
y da a las cosas que se van un verso ahora.
ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ
Στον Οκτάβιο Παθ
Το ποίημα περιστρέφεται γύρω απ’ το κεφάλι ενός ανθρώπου
σε κύκλους πότε κοντινούς, πότε μακρινούς.
Ο άνθρωπος για να το ανακαλύψει προσπαθεί να το κάνει δικό του
αλλά το ποίημα εξαφανίζεται.
Με ό,τι μπορεί να συλλάβει ο άνθρωπος
φτιάχνει το ποίημα.
Ό,τι του διαφεύγει
ανήκει στους μελλοντικούς ανθρώπους.
EL POEMA
A Octavio Paz
El poema gira sobre la cabeza de un hombre
en círculos ya próximos ya alejados.
El hombre al descubrirlo trata de poseerlo
pero el poema desaparece.
Con lo que el hombre puede asir
hace el poema.
Lo que se le escapa
pertenece a los hombres futuros.
ΘΑΝΑΤΟΣ
Στην κουζίνα του σπιτιού
ο γέρος χωρικός
κοιτά τα κουτάλια
που θ’ αφήσει στην κόρη του
και τα μαχαίρια
που θα κληροδοτήσει στον γιο του
κοιτά από το παράθυρο
το δεμένο άλογο
την σκονισμένη βαλανιδιά
την εγγονή με τα μεγάλα μάτια
καθισμένη σ’ έναν φράχτη
κοιτά το λόφο
σαν σπασμένο σβώλο
και όχι μακριά την πέτρα
στην οποία είχαν καθίσει
ο πατέρας του και ο παππούς του
κοιτά το παράθυρο το δίχως τζάμια
τους πλίνθινους τοίχους
κοιτά τα πράγματα
ήδη για τελευταία φορά
και δεν λέει τίποτα.
MUERTΕ
En la cocina de la casa
el campesino viejo
mira las cucharas
que dejará a su hija
y los cuchillos
que heredará a su hijo
mira por la ventana
el caballo amarrado
la encina polvorienta
la nieta de grandes ojos
sentada sobre una cerca
mira el cerro
como un terrón quebrado
y no lejos la piedra
en la que se sentaron
su padre y su abuelo
mira la ventana sin vidrios
las paredes de adobe
mira las cosas
ya por última vez
y no dice nada.
ΑΝΕΜΟΙ ΑΠΟ ΠΕΤΡΑ
Όταν ο άνεμος δραπέτευε μέσα απ’ τις πεδιάδες
ήρθε ο άνθρωπος και τον έκανε πέτρα
όταν ο ήλιος έπεφτε από τις ακτίνες του
ο άνθρωπος ήρθε και τον έκανε πέτρα
όταν το φίδι διέτρεχε το χρόνο
ο άνθρωπος ήρθε και το έκανε πέτρα
συνέλαβε το θάνατο με τα μάτια
άδραξε το αόρατο με τα χέρια
στερέωσε το παροδικό σε κάποια μορφή
και σ’ όλες αυτές τις μορφές έβαλε μέσα θεούς.
Μα ο άνεμος βαλμένος μες σε μια πέτρα
βυθίστηκε στη σκόνη και τα χόρτα
ο μεσημεριανός ήλιος έπεσε μέσα στη νύχτα
και το φίδι κίνησε να φύγει
ο θάνατος ξέφυγε απ’ το γλυπτό του
πήγε στους δρόμους και τις πόλεις
κι έκτοτε βαδίζει μ’ ανθρώπου κεφάλι
Ο άνθρωπος, φάντασμα του εαυτού του,
συνετρίβη απ’ τους δικούς του θεούς
Απ’ όλα ετούτα άντεξε ό,τι είχε απομείνει απ’ την αρχή:
μερικές πέτρες.
VIENTOS DE PIEDRA
Cuando el viento huía por los llanos
el hombre vino y lo hizo piedra
cuando el sol caía por sus rayos
el hombre vino y lo hizo piedra
cuando la serpiente corría por el tiempo
el hombre vino y la hizo piedra
capturó a la muerte con los ojos
apresó a lo invisible con las manos
fijó la impermanencia en una forma
y en todas esas formas metió dioses.
Pero el viento metido en una piedra
se hundió en el polvo y en la hierba
el sol del mediodía bajó a la noche
y la serpiente emprendió el vuelo
la muerte salió de su escultura
se fue a los caminos y a los pueblos
y desde entonces anda con cabeza humana
El hombre fantasma de sí mismo
fue demolido por sus propios dioses
De todo aquello hubo lo que quedó al principio:
unas piedras.
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Ο Homero Aridjis είναι μεξικανός ποιητής και πεζογράφος, ο οποίος γεννήθηκε το 1940. Είναι περιβαλλοντικός ακτιβιστής, δημοσιογράφος και διπλωμάτης. Ο πατέρας του έχει ελληνική καταγωγή από τη Μικρά Ασία. Άρχισε να γράφει ποίηση από πολύ νεαρή ηλικία και από τότε έχει εκδώσει δεκάδες ποιητικές συλλογές, πεζογραφήματα (ιδιαίτερα ιστορικά μυθιστορήματα και κείμενα για παιδιά) και θεατρικά έργα, μεταφρασμένα σε πολλές γλώσσες του κόσμου. Έχει λάβει ένα πλήθος σημαντικών βραβείων και τιμητικών τίτλων τόσο στη χώρα του όσο και στο εξωτερικό. Αρθρογραφεί συστηματικά σε μεγάλες μεξικάνικες εφημερίδες, έχοντας συντάξει πολυάριθμα άρθρα για περιβαλλοντικά, πολιτικά και λογοτεχνικά ζητήματα. Για έξι χρόνια, από το 1997 ως το 2003, υπήρξε πρόεδρος της PEN International, της διεθνούς ένωσης συγγραφέων. Από το 2007 ως το 2010 διετέλεσε πρέσβης της χώρας του στην UNESCO, όπου άφησε φήμη ως διαπρύσιος υποστηρικτής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ελευθερίας του λόγου και της πολιτιστικής ποικιλότητας. Ως ποιητής έχει τραγουδήσει την αγάπη και τον θάνατο και οι στίχοι των ποιημάτων του διαθέτουν πολλές φορές ένα μεταφυσικό υπόβαθρο. Εμπνέεται συχνά από τους κλασικούς μύθους (Περσεφόνη, 1967), ενώ το στυλ του, επηρεασμένο στην αρχή από τον Octavio Paz, αργότερα προσανατολίστηκε προς την καθαρότητα και την απλότητα του λόγου. Θεωρείται ο μεγαλύτερος εν ζωή ποιητής του Μεξικού.
