1.Κωνσταντίνος Κάλλιας, «Είπες θα πάγω σ’ άλλη γη» (ποίηση: Κ.Π. Καβαφης), Spider Music, 2017
Ο Αλεξανδρουπολίτης νεοεμφανιζόμενος συνθέτης Κωνσταντίνος Κάλλιας κάνει την μεγάλη έκπληξη και αυτό που δεν κατάφερε η συντριπτική πλειοψηφία των δεκάδων συνθετών που έχουν μελοποιήσει Καβάφη εδώ και πολλές δεκαετίες. Σέβεται το κείμενο και όχι το ηχηρό όνομα του ποιητή και μπαίνοντας μέσα στο ποίημα μελωδεί πετυχαίνοντας έναν αμιγώς τραγουδένιο Καβάφη. Καμία λογιοσύνη, κανείς ακαδημαικός λυρισμός, κανένα σοβαροφανές μουσικό προφίλ. Φτιάχνει τραγούδια τους στίχους που σε καμία των περιπτώσεων δεν υποβιβάζουν το ποιητικό πνεύμα. Αντιθέτως επειδή θα ήταν τουλάχιστον αδόκιμο να χρησιμοποιηθεί στη συγκεκριμένη περίπτωση ο όρος “αναδεικνύουν”, τουλάχιστον θα έλεγα συμβαδίζουν με τη μελωδικότητα μιας ακόμη -αυτή τη φορά μουσικής- ανάγνωσης στο έργο του Αλεξανδρινού. Η αισθαντική και όχι γλυκανάλατη φωνή του βασικού ερμηνευτή της δουλειάς, Παντελή Θεοχαρίδη εντός της περιοχής που δημιουργούν οι τις μελωδικές γραμμές του συνθέτη όπως επιτυχημένη είναι η συμμετοχή της Κυρίας Αφροδίτης Μάνου και της νεαρής Δανάης Καλογιάννη.
`
*
2. Πηγή Λυκούδη, «Ο πόνος όλου του κόσμου», βιβλίο -cd εκδ. Μετρονόμος, 2017`
Στο cd- βιβλίο περιλαμβάνονται εννέα μελοποιημένα ποιήματα του άγνωστου στο ευρύ κοινό Ρωμανιώτη ποιητή Γιωσέφ Ελιγιά (1901-1931) καθώς και η μουσική προσέγγισή της σε ένα από τα ποιήματα ορόσημα του εικοστού αιώνα, τη «Φούγκα του θανάτου» του γερμανόφωνου Ρουμάνου Πάουλ Τσέλαν (1920-1950). Οι ερμηνείες ανήκουν στη Νένα Βενετσάνου ενώ συμμετέχει στην αφήγηση της «Φούγκας» ο Γρηγόρης Βαλτινός. Η μουσική προσέγγιση της Λυκούδη στο έργο του Ελιγιά είναι μια τρυφερή μουσική ελεγεία στην ποιητική τού ριζοσπάστη σοσιαλιστή ποιητή και διανοούμενου με αφομοιωμένους τους ρυθμούς του λαϊκό-δημοτικού τραγουδιού και της λυρικής μπαλάντας. Η κορωνίδα όμως της μέχρι τώρα εργογραφίας της Λυκούδη και ένα από τα σημαντικότερα μουσικά έργα άμα τη εμφανίσει του στο χώρο της μελοποιημένης ποίησης, είναι κατά τη γνώμη μου τα 9.53 λεπτά της μουσικής σύνθεσής της στη «Φούγκα του θανάτου» καθώς και το πρελούδιο των έξι λεπτών που τη συνοδεύει. Η πολυρυθμική μουσική ανάγνωση των λεκτικών μοτίβων του ποιήματος, ο τρόπος που επιλέγει, αναπτύσσει και επαναλαμβάνει μουσικά τις φράσεις, η ενδογενής μουσική θεατρικότητα μέσα από το επιλεγμένο ηχητικό περιβάλλον (εξωτερικοί ήχοι -π.χ. βηματισμοί, κλάματα μωρού, χτυπήματα-, λειτουργική χρήση των μουσικών οργάνων και παύσεών τους -π.χ. η κορύφωση του βιολιού στο στίχο «φωνάζει σκουρύνετε τους ήχους των βιολιών»- απόληξη των ήχων -π.χ. μετά το στίχο «σε πετυχαίνει η μολυβένια του σφαίρα σε πετυχαίνει στο ψαχνό»-) συνθέτουν μια μουσική παρτιτούρα που κάλλιστα αντί για νότες θα μπορούσε να έχει τους στίχους της «Φούγκας». Η Λυκούδη πετυχαίνει να αναδημιουργήσει μουσικά και όχι απλώς να υποστηρίξει ένα μνημείο της παγκόσμιας λογοτεχνίας και συνάμα της ανθρώπινης τραγωδίας, Να κρατήσει για δεκαέξι λεπτά τον ακροατή μέσα στο πνεύμα του ποιήματος ως εσωτερικό νόημα και εξωτερική μορφή, επιτυγχάνοντας και η ίδια μουσικά την τεχνοτροπία του ποιητή: μουσικές αντιστίξεις, κατάργηση της αναμενόμενης μουσικής αφηγηματικής δομής. επιλεκτικές μουσικές ομοιοκαταληξίες και μουσικές παραλλαγές θεμάτων.
`
*
3. Χρήστος Λεοντής, «Φυλάττειν Θερμοπύλας» (ποίηση: Γιάννης Νεγρεπόντης), εκδ. Μετρονόμος, 2017
Το Ορατόριο του Χρήστου Λεοντή άρχισε να επωάζει στην αρχική του μορφή στο μυαλό και στις παρτιτούρες του συνθέτη την ίδια ακριβώς χρονιά που ο Γιάννης Νεγρεπόντης (1930 - 1991) γράφει το ομώνυμο ποίημα «Φυλάττειν Θερμοπύλας» το 1971, πολιτικός κρατούμενος, μεσούσης της δικτατορίας του 1967. Τα τρία τελευταία χρόνια πήρε τη σημερινή του μορφή «ορατορίου» για συμφωνική ορχήστρα, βαρύτονο, μεσόφωνο, αναγνώστη, μεικτή και παιδική χορωδία. Συμμετέχουν: Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα ΕΡΤ / Χορωδία ΕΡΤ / Χορωδία Δήμου Αθηναίων / Παιδική Χορωδία “Μανώλης Καλομοίρης, Ερμηνευτές: Τάσης Χριστογιαννόπουλος (βαρύτονος), Ιωάννα Φόρτη (μεσόφωνος). Διαβάζει ο Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος. Διευθύνει ο Μιχάλης Οικονόμου. Πρόκειται για ένα έργο συγκεκριμένης φόρμας και για σαφώς λιγότερους ακροατές από το συνηθισμένο μέτρο της μελοποιήμενης έντεχνης ποίησης. Και μόνο το γεγονός οτι εξακολουθούν σήμερα να παράγονται πρωτογενή έργα μιας άλλης τεχνοτροπίας και να εκδίδονται γνωρίζοντας εκ των προτέρων το έτσι κι αλλιώς περιορισμένο κοινό τους, αποτελεί μια δημιουργική πρόταση που σπανίζει πια για πολλούς και ποικίλους λόγους, καλλιτεχνικούς και μη.
`
*
`
4. Σταμάτης Χατζηευσταθίου, «Έλληνες- φιλΈλληνες», εκδ. Έρημος Αθήνα, 2017
Η δεύτερη έκπληξη της χρονιάς έρχεται από έναν τραγουδοποιό, τον Σταμάτη Χατζηευασταθίου ο οποίος με μια αύρα συνθέτη χωρίς να απαρνείται τον τραγουδοποιητικό πυρήνα ανέλαβε να μελοποιήσει κείμενα για την Ελλάδα έτσι όπως την είδαν να μεταμορφώνεται, σε βάθος χρόνου, Έλληνες και ξένοι λογοτέχνες, ιστορικοί, συγγραφείς και ποιητές, περιηγητές και φιλέλληνες. Από τον Κωστή Παλαμά, δηλαδή, και τον Φρεντερίκ Μιστράλ στον Αλεξάντερ Πούσκιν και στον Αριστοτέλη Βαλαωρίτη και από τον Λόρδο Βύρωνα ως τον Ιούλιο Σλοβάφσκι μέχρι τον Vittorio Sereni. Ο λόγος τους μεταφέρεται με τις φωνές -τραγούδι/ αφήγηση- των Σταύρου Ζαλμά, Παντελή Θαλασσινού, Δημήτρη Καταλειφού, Γιάννη Κότσιρα, Βασίλη Λέκκα, Άρη Λεμπεσόπουλου, Ανδριάννας Μπάμπαλη, Δέσποινας Μπεμπεδέλη, Λίνας Νικολακοπούλου και Σταμάτη Χατζηευσταθίου. Η παραγωγή είναι του Δήμου Νικολάου Σκουφά με την σύμπραξη Ελληνικών και Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων. Ιωαννίνων (Ελλάδα), Λουντ (Σουδία), Βερσαλλιών (Γαλλία), Σάσσαρι (Ιταλία), Βαρσοβίας (Πολωνία) και το έργο παρουσιάστηκε στις 24/6/2017 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Μια δισκογραφική εργασία με ελληνοκεντρικό χαρακτήρα ως κειμενικό μεν περιεχόμενο με μια παλλέτα όμως μουσικών ρυθμών δυτικότροπων και ελληνικών με πιο δυνατές στιγμές τη σύμπραξη των συνθέσεων με τις αφηγήσεις.
`
5. Μανώλης Γαλιάτσος, «Η Ζωή σε 11 ποιήματα του Γιώργου Βέη», Χρωμοδιάσταση, 2017
`
Η 16η προσωπική δουλειά του συνθέτη Μανώλη Γαλιάτσου αποτελείται από έντεκα τραγούδια, μελοποιήσεις ισάριθμων ποιημάτων του ποιητή Γιώργου Βέη και οκτώ αυθύπαρκτες μουσικές συνθέσεις. Τα τραγούδια αποδίδουν ο συνθέτης και η Μαριάνθη Σοντάκη με τον Αντρέα Καρακότα. Τη δουλειά στηρίζει μια πλειάδα μουσικών: Ρενάτο Ρίπο (βιολοντσέλο), Τζουλιέτα Αβετιάν (βιολί), Σωκράτης Άνθης (τρομπέτα), Κώστας Τζέκος (μπάσο κλαρινέτο), Ηλίας Θανάσουλας (ηλεκτρική κιθάρα), Σπύρος Καβαλλιεράτος (κλασική κιθάρα), Γιάννης Παπαγιάννης (όμποε). Η μουσική ατμόσφαιρα που γνωρίζει να φτιάχνει ο Γαλιάτσος είναι και εδώ παρούσα συνδυάζοντας ετερόκλητα είδη. Όπως σημειώνει και ο δημοσιογράφος Θάνος Μαντζάνας «μετέρχεται μιας ασυνήθιστης συνθετικής υφολογικής ποικιλίας, η οποία ξεκινάει από περισσότερο ή λιγότερο ενορχηστρωμένες πιανιστικές μπαλάντες, περνάει από το ιδιαίτερα αγαπημένο του «νεοκλασικό» στιλ και φτάνει μέχρι ιδανικές αξιοποιήσεις της rock φόρμας και μάλιστα στις πιο σύγχρονες εκδοχές της· π.χ. στο κομμάτι «Στον Ουρανό Της Σαγκάης» υπάρχουν ακόμα και απόηχοι από την… κινεζική μουσική!».
`
`