`
Τριγύριζα χωρίς σκοπό
Τριγύριζα χωρίς σκοπό στα σκοτεινά κι ερημικά
και η ζωή μου μάταιη σαν το νερό κυλούσε,
δεν είχα μέσα στην καρδιά μου υψηλά ιδανικά
και τίποτα μια εικόνα ομορφιάς δεν μου γεννούσε.
Και τότε ξαφνικά μια αγγελική μορφή αιωρείται
απρόσμενα, όπως αερικό περνώντας, και με καθηλώνει,
βαθιά το είναι μου από σεισμό, θαρρείς, δονείται,
κι ο έρωτας θριαμβευτής τα λάβαρα του υψώνει.
Κι αν έμεινες μια οφθαλμαπάτη μόνο, κι εγώ πληγωμένος
αγάπησα μόνο της λάμψης σου την αύρα και πονώ
γονατιστός μπροστά σου, σιωπηλός, συνεπαρμένος,
το μεγαλείο της τύχης μου θα πρέπει να ανυμνώ,
γιατί με έκανε να νιώσω κι απ΄το χέρι σου πιασμένος
ανέβηκα πολύ ψηλά στον έναστρο ουρανό.
`
*
Νυχτωμένη καρδιά
Ετούτη η θολή ζωή που ολόγυρα με κλείνει,
τη δίψα της μονάχης μου ψυχής δεν σβήνει,
μόν΄ την αφήνει όπως σπίτι ερημωμένο,
μέσα σε θάλασσες ομίχλης απομονωμένο.
Για μια μοναδική φορά σκίρτησε δυνατά,
όταν διαπέρασε τα στρώματα της τα θαμπά
φτάνοντας απ΄τα ύψη ένα ουράνιο φως
και απότομα έφεξε ο τόπος ο μουντός.
Μα η ευτυχία ήτανε προσωρινή
κι έτσι ανέλπιστα όπως είχε φανεί
το φεγγοβόλημα της χάθηκε ξανά,
κι εγώ πάλι βυθίστηκα στα σκοτεινά.
`
*
Η παλιά αγάπη
Χάθηκες αίφνης κι έπαψες να είσαι προσδοκία
και στο γλυκό σου αντίκρισμα δεν θα ξαναβρεθώ,
τα μάτια αλλού σαν έστρεψες με αδιαφορία,
εσύ, που μόνο εσένα ολημερίς στο όνειρο ποθώ,
μια άγρια θλίψη μ΄έζωσε κι ένα άλγος φρικτό
και μια ντροπή γι΄ αυτό το κλάμα μου το δυνατό.
Τώρα όμως σαν άκουσα, πως για μεγάλο χρόνο
μαρτυρικά στου πόνου το κρεβάτι πρέπει να υπομένεις,
τι άλλο θα μπορούσα απ΄το να θρηνήσω πάλι μόνο
πικρά, σαν τότε που δεν θέλησες να περιμένεις;
Έκλαψα -ναι - ,όμως γοργά όπως κυλούσε ο χρόνος
τόσο πικρός δεν μου φαινόταν πια ο δικός σου πόνος.
Ενώ παλιά θα έμοιαζε σαν χτύπημα ειμαρμένης,
στο άκουσμα του θανάτου σου δεν ήμουν δακρυσμένος.
Κι αν έφυγες, τις μέρες μου ελάχιστα βαραίνεις,
και ούτε και γνωρίζω καν, που βρίσκεσαι θαμμένος.
`
*
[Λανθασμένη αγάπη]
Το ίδιο μου συνέβη όπως στους Τιτάνες:
αγάπησα ένα είδωλο διαστρεβλωμένο,
το νου μου κατακλύσανε ματαιοδοξία και πλάνες,
μου θόλωσε τα μάτια ένα στοιχειό διαβολεμένο.
Θα πρέπει τώρα στην επίγνωση αυτή να νιώσω οδύνη;
Ανούσια τη μοίρα εξοργισμένος να κατηγορώ;
Όχι, καλύτερα να νιώσω για τη τρέλα μου αισχύνη,
και να την λησμονήσω – αν μπορώ.
`
**************************************************
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Ο Στέφαν Γκεόργκε γεννήθηκε το 1868. Ήδη ως παιδί εθεωρείτο συχνά μονόχνοτος και δεσποτικός. Κατά την διάρκεια των γυμνασιακών του σπουδών (1882) έμαθε μόνος του Ιταλικά, Εβραϊκά, Ελληνικά, Λατινικά, Δανέζικα, Ολλανδικά, Πολωνικά, Αγγλικά, Γαλλικά και Νορβηγικά. Επιδίωξη του ήταν να διαβάζει λογοτεχνία στο πρωτότυπο. Αυτό το ταλέντο του στις γλώσσες τον οδήγησε και στη δημιουργία μιας δικής του ακόμα γλώσσας.
Την ίδια περίοδο γράφει και τα πρώτα του ποιήματα, τα οποία δημοσιεύει στην εφημερίδα «Ρόδα και αγκάθια» που εξέδιδε μαζί με συμμαθητές του. Μετά το πέρας των γυμνασιακών του σπουδών, ταξίδεψε σε αρκετές ευρωπαϊκές μητροπόλεις, όπως το Λονδίνο και το Παρίσι. Στη γαλλική πρωτεύουσα ήρθε σε επαφή με τους συμβολιστές, τον Στέφαν Μαλλαρμέ και τον Πωλ Βερλαίν. Σ΄αυτούς τους ποιητικούς κύκλους απέκτησε και την προσωπική, ελιτίστικη αντίληψη που είχε για την τέχνη, την οποία κάποιος θα μπορούσε να χαρακτηρίσει ως «Αριστοκρατία του πνεύματος». Σύμφωνα με τον Γκεόργκε η ποίηση θα έπρεπε να απομακρυνθεί από κάθε σκοπιμότητα και φαινομενολογία. Επηρεασμένος από το ρεύμα του Συμβολισμού αποδοκίμασε τα λογοτεχνικά ρεύματα του Ρεαλισμού και Νατουραλισμού, τα οποία ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή εκείνη την εποχή στη Γερμανία. Το έτος 1889 εγγράφτηκε στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου στο τμήμα Φιλοσοφικών Σπουδών, διέκοψε, όμως, τρία εξάμηνα μετά τις σπουδές του, καθώς ελάχιστες φορές επισκεπτόταν τις πανεπιστημιακές παραδόσεις μαθημάτων. Ο Γκεόργκε δεν απόκτησε ποτέ μόνιμη κατοικία, αλλά διέμενε σε φίλους, αν και δεν είχε οικονομικά προβλήματα ως εύπορος κληρονόμος που υπήρξε.
Το πρώιμο κυρίως έργο του γίνεται μάρτυρας μιας προσπάθειας να υπάρξει μια λυρική ανανέωση στην Γερμανία. Για τούτο και ίδρυσε το περιοδικό «Φύλλα», το οποίο υπηρετούσε την αντίληψη, ακολουθώντας την ανάλογη στάση των Μαλλαρμέ και Βερλαίν, «η τέχνη για την τέχνη».
Το ίδιο διάστημα ο Γκεόργκε διαβάζει ποιήματα του μπροστά σε επιλεγμένο κοινό φορώντας ένα μακρύ ιερατικό χιτώνα. Τα βιβλία του, διαμορφωμένα εντυπωσιακά, κυκλοφόρησαν αρχικά μόνο σε ένα κλειστό κύκλο διανοούμενων. Το ίδιο εντυπωσιακοί ήταν και οι γραφικοί χαρακτήρες που χρησιμοποιούσε καταργώντας την γραφή των ουσιαστικών με κεφαλαίο.
Το λυρικό του έργο επηρέασε ιδιαίτερα την γερμανική λογοτεχνική παραγωγή των επόμενων δεκαετιών.
Ο Γκεόργκε δραστηριοποιήθηκε επίσης και στον τομέα της μετάφρασης. Ωστόσο, οι μεταφράσεις του δεν ακολούθησαν την παραδοσιακή αντίληψη περί μετάφρασης, καθώς στο μεγαλύτερο μέρος τους πρόκειται για «μεταποιήσεις», αφού προσπαθούσε να αποδώσει κυρίως το νόημα και το ρυθμό των αρχικών κειμένων. Πέθανε τον Δεκέμβριο του 1933 στην πόλη Minusio της Ελβετίας.
`
****
Εξωτερικοί σύνδεσμοι στα Ελληνικά:
α. Αναδημοσίευση άρθρου της Κατερίνας Σχινά από την Ελευθεροπτυπία,2011
http://www.democracycrisis.com/tag/%CE%B2%CE%B1%CF%8A%CE%BC%CE%AC%CF%81%CE%B7
.
β. Ιωάννα Κωνταντουλάκη – Χάντζου, Περιοδικό Λέξη, Τ. 47,σελ.720, 1985
http://www.ekebi.gr/magazines/flipbook/showissue.asp?file=34676&code=6188
.
γ. Ποιήματα του Στέφαν Γκεόργκε στα Γερμανικά:
http://gedichte.xbib.de/gedicht_George.htm