[author] Του Πλούταρχου [/author]
Οι συμφορές του δανεισμού
(Περί του μη δειν δανείζεσθαι)
Πλούταρχος
μετάφραση: Πολυξένη Παπαπάνου
Νεφέλη, 2011
50 σελ.
ISBN 978-960-504-011-6, [Κυκλοφορεί]
Τιμή € 7,50
Πιο επίκαιρο ζήτημα δεν θα μπορούσε να αλιεύσει κανείς από το αρχαίο κόρπους. Άλλωστε τα αρχαία κείμενα βρίθουν από σχόλια –επιτιμητικά στην πλειονότητά τους– για το δανεισμό. Ο Πλάτωνας, π.χ., παρομοιάζει το δανεικό νερό με τα δανεικά λεφτά. «Δεν θα έπρεπε να υπάρχει και για τα χρήματα νόμος που να απαγορεύει στους ανθρώπους να δανείζονται από άλλους και να καταφεύγουν σε ξένες πηγές (μηδ’ επ’ αλλοτρίας πηγάς βαδίζωσι), αν πρώτα δεν εξετάσουν τη δική τους περιουσία και τις δικές τους δυνατότητες, και δεν ξεχωρίσουν και συγκεντρώσουν, σταγόνα σταγόνα (ώσπερ εκ λιβάδων), το χρήσιμον και αναγκαίον αυτοίς;» Η αρετολογία της εποχής πιθανώς δεν επιτρέπει να συνδεθεί ο δανεισμός με το εμπόριο –όπως σήμερα–, ωστόσο το πνεύμα του Πλούταρχου επικρίνει την τρυφή, τη μαλθακότητα (μαλακία) και την πολυτέλεια. Οι ιστορικές παραπομπές του Πλούταρχου και οι μεταφορές του παρουσιάζουν ασύγκριτη ευστοχία. Ο άνθρωπος –και η πολιτεία– που δανείζεται θυμίζει τη γελοία κατάσταση της παροιμίας που λέγει: Δεν μπορώ να κουβαλήσω την κατσίκα, αλλά φορτώστε στους ώμους μου το βόδι.Τους δανειστές τους δημιούργησε η τρυφή. Οι τοκογλύφοι διαδέχονται ο ένας τον άλλον (πρώτα Κορίνθιος, έπειτα Πατρινός και κατόπιν Αθηναίος) και, καθώς σφυροκοπείται από παντού, ο δανειζόμενος γίνεται χίλια κομμάτια. Ενίοτε και όλη η χώρα…
Κωστής Παπαγιώργης