[author] Του Σωτήρη Παστάκα [/author]
Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) ιδρύθηκε το 1994 από το υπουργείο Πολιτισμού «ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με σκοπό την εφαρμογή της εθνικής πολιτικής για την προώθηση του βιβλίου.»
«Σύμφωνα με τον ιδρυτικό του νόμο, το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) είχε ως στόχο τον καθορισμό, τον σχεδιασμό και την εφαρμογή της εθνικής πολιτικής για την προώθηση του βιβλίου και της ανάγνωσης και ως προτεραιότητες την ενίσχυση της ανάγνωσης στην Ελλάδα, την προβολή και προώθηση του ελληνικού βιβλίου στο εξωτερικό και την καταγραφή των φαινομένων του χώρου (Παρατηρητήριο του Βιβλίου).»
Πως ένας «Εθνικός» φορέας, ήδη από τη γέννησή του το 1994, έγινε το μέσο προβολής και το όχημα προσωπικών φιλοδοξιών δέκα (αριθμητικώς 10) τω συνόλω εκπροσώπων των ελληνικών γραμμάτων, οι οποίοι κουβάλησαν στους ώμους τους επί μία 20/ετία όλο το άχθος της εκπροσώπησης στο εξωτερικό της λογοτεχνικής μας παραγωγής, αποτελεί άλλη μια παγκόσμια πρωτιά για την Ελλάδα. (Πρόσφατα γίναμε γνωστή ως η μοναδική χώρα στον κόσμο που με τον αντικαπνιστικό νόμο κήρυξε εκτός νόμου τα …σταχτοδοχεία!): η χώρα με τους δέκα συγγραφείς!
Ήδη, από το 1996, δυό-τρία χρονάκια μετά τη λειτουργία του, καταλάβαμε όλοι μας πως πίσω από τον τίτλο «Εθνικό» κρυβόταν εξυπηρετήσεις σε προσωπικό επίπεδο μικρής ομάδας λογοτεχνών η οποία διέσχιζε την Ελλάδα από την Ιεράπετρα μέχρι το Διδυμότειχο, και την Εσπερία από Ρώμης έως Νέας Υόρκης και Σύδνεϋ, έχοντας να επωμιστεί όλο το άχθος της διεθνούς εκπροσώπησης της λογοτεχνικής μας παραγωγής. Πρώτος ο Θανάσης Κωσταβάρας, μου είχε μιλήσει γι αυτόν τον «περιφερόμενο θίασο» που μονίμως εκπροσωπούσε τη χώρα μας, με ελάχιστες έως μηδενικές αλλαγές σε κάποιους δευτερεύοντες ρόλους, Με τα χρόνια, ο «περιφερόμενος θίασος» απέκτησε νομιμότητα δημοσίων λειτουργών και κανένας δεν διανοούταν να τους στείλει στα σπίτια τους, αλλά ούτε και οι συμμετέχοντες έβαλαν τις παντούφλες τους και αρνήθηκαν έστω ένα ταξίδι, βρε αδελφέ, με δική τους πρωτοβουλία.
Οι διευθυντές άλλαζαν, τα χρόνια περνούσαν, οι «πρεσβευτές» των Ελληνικών Γραμμάτων παρέμειναν οι ίδιοι νοματαίοι που είχαν επιβιβασθεί στο διαστημόπλοιο το 1994.
«Το ΕΚΕΒΙ στην διάρκεια της 19χρονης λειτουργίας του (θυμίζουμε ότι ιδρύθηκε επί υπουργίας Θάνου Μικρούτσικου) δεν διακρίθηκε πάντοτε για άψογες διαδικασίες και διαφάνεια ενώ κάποιες όψεις της λετουργίας του είχαν χαρακτήρα πελατειακό» , γράφει όψιμα ο κ. Μπακουνάκης στο «ΒΗΜΑ». Χρειάστηκαν 19 χρόνια για να το ανακαλύψει, αλλά το ανακάλυψε κι αυτός. Κάλιο αργά παρά ποτέ…
Αν κοιτάξουμε πως καταστρώνουν την εθνική τους στρατηγική για το βιβλίο οι άλλες χώρες θα καταλάβουμε περί τίνος μιλάμε, και το μέγεθος της διαφθοράς του «δικής μας εθνικής στρατηγικής». Οποιασδήποτε Ισπανός λογοτέχνης επιδοτείται πάραυτα για να διαβάσει ποιήματα και να μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες χωρίς τη διαμεσολάβηση καμίας επιτροπής. Το Υπουργείο Πολιτισμού μπορεί να διεκπεραιώνει απευθείας την προώθηση του ελληνικού βιβλίου στο εξωτερικό χωρίς τη διαμεσολάβηση επιτροπών, παραεπιτροπών, και διευθυντών τμημάτων.
Πολλά μπορούν να γίνουν, που δεν έγιναν. Φύσει αισιόδοξος, επέμενα σε προσωπικές και δημόσιες κουβέντες για την κατάργηση του ΕΚΕΒΙ, επειδή είδα πως όσοι διευθυντές κι αν άλλαξαν η πολιτική τους παρέμενε η ίδια: παραδόπιστη κι αναποτελεσματική.
Ελπίζω πως μόνον καλό θα προέλθει από την ευθανασία του ΕΚΕΒΙ που είχε την τόλμη να επιβάλει ο κ. Τζαβάρας. Τα συγχαρητήριά μας στον κ. Υπουργό.
Δεν κρατάμε όμως κανένα καλάθι, ούτε μεγάλο ούτε μικρό. Μα και το ελάχιστο ξαναμοίρασμα της τράπουλας εκεί που είχαμε φτάσει δεν μπορεί παρά να είναι αναγκαίο. Αν ακολουθήσει ένα πιο ευέλικτο σχήμα κι κυρίως εντός οικονομίας, δηλαδή εξοικονόμησης, ο κος Τζαβάρας θα γράψει ιστορία. Εδώ είμαστε και θα τον κρίνουμε.
***********************
Ο Σωτήρης Παστάκας γεννήθηκε στη Λάρισα το 1954. Σπούδασε Ιατρική στη Ρώμη. Από το 1985 εργάζεται ως Ψυχίατρος στην Αθήνα. Το 2004 ίδρυσε την ηλεκτρονική επιθεώρηση ποιητικής τέχνης www.poiein.gr. Έχει εκδώσει μεταφράσεις Ιταλικής ποίησης, δοκίμια και ποιητικές συλλογές. Το τελευταίο του βιβλίο «Τριλογία-Χαμένο Κορμί, Συσσίτιο, Ροή Ρακής» κυκλοφόρησε το Νοέμβριο 2012, από τις εκδόσεις ΠΑΡΟΥΣΙΑ. Περισσότερα εδώ: http://www.poiein.gr/ouothnco-dhaooueao-aeianaoeeu