Image may be NSFW.
Clik here to view.
`
Γιώργος Μονεμβασίτης, «Καβάφης μελοποιημένος» (εφ. Ελευθεροτυπία, 5/2/13- αποσπασμα)
Το ερώτημα αν μελοποιείται η ποίηση έχει απαντηθεί καταφατικά, φρονούμε, από σπουδαίους μουσουργούς, με υπέρτερο τον Φραντς Σούμπερτ. Για να αποδειχθεί, ωστόσο, επιτυχές ένα τέτοιο εγχείρημα, τρεις συνιστώσες είναι απαραίτητες: γνώση, μελοποιητικό χάρισμα (φαντασία και έμπνευση, δηλαδή) και σεβασμός.
Η περίπτωση Καβάφη είναι ιδιάζουσα, μια και ο ποιητικός του λόγος είναι γραμμένος σε μια ιδιότυπη γλώσσα -μείγμα καθαρεύουσας και δημοτικής, σχεδόν πεζολογική- και δεν παρέχει στον υποψήφιο μελωδό χαρακτηριστικά όπως, φέρ’ ειπείν, ο δεκαπεντασύλλαβος και η ομοιοκαταληξία, τα οποία θα διευκόλυναν την όποια προσπάθεια μελοποίησης. Ο λόγος του είναι «ατραγούδητος», όπως θα ‘λεγε ο Μάνος Χατζιδάκις. Παρά ταύτα, η ποίηση του Κωνσταντίνου Π. Καβάφη έχει αποτελέσει αγαπημένο αντικείμενο του πόθου πλειάδας Ελλήνων συνθετών και τραγουδοποιών, ευρέος μάλιστα αισθητικού φάσματος: από τον Δημήτρη Μητρόπουλο, ο οποίος υπήρξε και συνθέτης εκτός από επιφανής αρχιμουσικός, έως τον αμιγώς λαϊκό Χρήστο Νικολόπουλο.
Από εκείνους οι οποίοι ασχολήθηκαν επισταμένως με τη μελοποίηση του ποιητικού λόγου του Καβάφη, δύο, πιστεύουμε, απέδειξαν με αξιοσύνη ότι ο λόγος αυτός μπορεί να τραγουδηθεί: ο γνωστός στους πολλούς Θάνος Μικρούτσικος και ο άγνωστος Αθανάσιος Σίμογλου. Ο πρώτος κατέθεσε την άποψή του το 1982 μελοποιώντας ευφάνταστα επτά ποιήματα για το θεατρικό «Ο Γέρος της Αλεξάνδρειας».
Ο δεύτερος άρχισε να επεξεργάζεται μουσικά το λόγο του Καβάφη την ίδια εποχή. Συνθέτης και γιατρός ο Αθανάσιος Σίμογλου, γεννημένος το 1954 στο Διδυμότειχο και εγκαταστημένος το 1982 στη Στουτγκάρδη, εκδήλωσε το πάθος του για την ποίηση του Καβάφη το 1983, μελοποιώντας πέντε ποιήματα, αρχής γενομένης με την πασίγνωστη «Ιθάκη». Μέχρι σήμερα έχει μελοποιήσει συνολικά τριάντα έξι ποιήματα του Αλεξανδρινού. Είκοσι τέσσερα από τα τραγούδια αυτά έχουν δισκογραφηθεί ήδη, με βασική ερμηνεύτρια την υψίφωνο Σόνια Θεοδωρίδου, ενώ φέτος θα δισκογραφηθούν και τα υπόλοιπα. Ο υποψιασμένος ακροατής αντιλαμβάνεται αμέσως τη βαθιά γνώση του ποιητικού έργου και το σεβασμό προς αυτό. Ακολούθως ξαφνιάζεται διαπιστώνοντας την αμεσότητα με την οποία έγινε η μελοποιητική προσέγγιση. Ο μουσικός λόγος, βασισμένος στην παραδοσιακή αρμονία και συντασσόμενος απολύτως με την αισθητική του ρομαντισμού, απέχει από πειραματισμούς και τολμηρές ανιχνεύσεις. Είναι αυθόρμητα μελωδικός, ταιριαστά ατμοσφαιρικός και αφοπλιστικά γοητευτικός.
Η ενορχήστρωση είναι σαφής, καθαρή και λιτή. Τη φωνή υποστηρίζουν από κουιντέτο έως μικρή ορχήστρα εγχόρδων, λιγοστά πνευστά, τύμπανα και ένα πιάνο. Λιτές και ξεκάθαρες είναι και οι ρυθμολογικές επιλογές, με ευνοημένο τον τρίσημο ρυθμό. Οι προσεγγίσεις του Αθανασίου Σίμογλου, όπως και αυτές του Θάνου Μικρούτσικου, άλλωστε, ισορροπούν θαυμαστά ανάμεσα στο λόγιο και στο λαϊκό, με σαφείς, ωστόσο, λόγιους προσανατολισμούς.
`
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
A1 Περιμένοντας Τους Βαρβάρους
A2 Τείχη
A3 Τρώες
A4 Τα Παράθυρα
A5 Θερμοπύλες
A6 Κεριά
B1 Δέησις
B2 Η Πόλις
B3 Φωνές
B4 Όσο Μπορείς
B5 Απολείπειν Ο Θεός Αντώνιον (Αλεξάνδρεια)
B6 Ιθάκη